“Haddii Madaxtooyadu U Dabaal-Degayso Guusha Kulmiye, Anaguna
Waxaanu Naxash Ku Sidnaa Dimuqraadiyadii Somaliland
Masuuliyiinta Urur Siyaasadeedka UMADDA oo maanta shir jaraa’id ku
qabtay xafiiskooda magaalada Hargeysa ayaa............
Hargeysa (TNN) - Masuuliyiinta Urur Siyaasadeedka UMADDA oo maanta
shir jaraa’id ku qabtay xafiiskooda magaalada Hargeysa ayaa waxa ay
ku faaqideen xaalada uu dalku ku sagan yahay iyo doorashadii dalka
ka dhacday.
Shirkan jaraa’id oo ay maanta si wada jir ah u qabteen guddoomiyaha
ururka Dr. Maxamed Cabdi Gaboose iyo guddoomiye ku xigeenka labaad
ee ururka Cabirashiid Maxamed Riyo-raac.
Warsaxaafadeedkan oo dhameystirana waxa uu dhignaa sidan : “Daah
kama saarna dadweynaha saqiir iyo kabiir wixii dhacay maalintaas ay
doorashadu dhacaysey, waxanse isku deyeynaa inaan in yaroo kooban
kasoo ban dhigno khaladaadkii loo badheedhay maalintaas ay ka mid
ahaayeen:
Waxaa sanaaduuqda ka yimid goobaha codbixinta ee ku soo xarootey
xarunta komishanka laga helay sanaaduuq badan oo xambaarsan cod ka
badan waraaqihii goobta la geeyey iyadoo aan laguna xusin inay
jireen wax kordhin ahi.
Waxaa sanaaduuqda qaarkood lagu arkay inaanay is waafaqsanayn
warqadda natiijada goobta (Summery Sheet) iyo codadka ku jira
sanduuqa, ururo iyo musharixiin la danaynayona si gaar loogu badiyey.
Iyadoo sanaaduuqda ku soo xerootey goobaha dusha laga soo saaray
baco waaweyn oo ay ka buuxaan waraaqo cod bixineed dushana lagaga
soo qoray Ururo magacyadood halkii ay ahayd in sanduuq xidhan lagu
keeno.
Iyadoo aan inta badan muraaqibiinta ururada la siin, komishankuna
diidey inay bixiyaan warqadda natiijada goobta, si hadhow xilliga
hubaal celinta laysugu hubiyo sanduuqa codadka ku jira iyo warqadda
natiijada ururku wato.
Iyadoo sanaaduuq badan gacanta loo geliyey masuuliyiinta iyo
musharixiinta xisbiga Kulmiye, lana tageen goobo u gaar ah iyadoo
aan wax muraqibiin ah iyo komishan tooni la socon, kadibna ay beelo
u qaybsadeen natiijadiina ay komishanku u ansixiyeen.
iyadoo marka ay masuuliyiinta ururada la danaynayaa codsadaan
waraaqo dheeraada, kuna andacoodaan inay goobihii ka dhamaadeen,
inuu komishanku isagoo aan la xiidhiidhin masuuliyiintii komishanka
ee goobta uu si degdega ugu rarayey sanaduuq fara badan oo aan wax
komishan ahi la socon. Halka goobaha loo filayo in ururada mucaradku
ku badanyihiinna laga raajinayey, goobaha qaarkoodna marka horeba
lageeyey tiro ka yar tii loo qoondeeyey.
Iyadoo musharixiinta iyo taageerayaasha ururka Kulmiye
carqaladeeyeen kuna soo qaadeen weerar hubaysan degaamada ururka
UMADDA, si ay u abuuraan xaalad nabadgelyo xumo Komishankuna sidaa
ku xidheen goobihii codbixinta. Sida wadaamogoo, Ulasan, Kiridh,
Qudbiga iyo Higlo Habariheshay.
Wuxuu Komishanka doorashooyinku keentay laba qof oo loo bixyey
Hubiyeyaal, kuwaasoo joogey albaabada goobaha codbixinta ka baxsan
caasimadaha, ahaana taageerayaasha Kulmiye laguna soo xushay aqoonta
ay u leeyihiin dadka deeganka. Hubiyeyaashaasi marka Kuyuugu soo
gaadho qof ay u gartaan mucaarad waxay si been ah ugu eedeynayeen
inuu hore u codeeyey, isla markaana ku dirayeen askarta goobta
joogtaa sidii muwaadinkaas looga saari lahaa kuyuuga iyagoo u
isticmaalayey inay jidhdilaan, ama timaha qayb ka xiiraan.
Iyadoo dhaqdhaqaaqa gaadiidka maalinta cod bixinta aad loo soo
koobay, hadana waxa muuqatey in gaadiid aad u farabadan loo fasaxay
xisbiga Kulmiye, kuwaasoo hawlgalkoodii noqday sidii maalin olole oo
kale inay codbixiyeyaashooda kolba goob ugu raraan.
Iyadoo cabashooyinka masuuliyiinta ururada bartilmaameedka ah iyo
gal-dacwadeedyadooda ka imaanayey goobaha ee ku jirey sanaaduuqda
aan midna komishanku dheg jalaq u siin.
Iyadoo aanu hayno cadaymo in waraaqihii shacabku noogu codeeyey ee
sanaaduuqda ku dhacay la qubay si urur kale loogu baneeyo weelka
lagana soo ururuiyey goobaha qashinka ee magaalada ceerigaabo una
geyney xafiisyada komishanka ee heer degmo, gobol iyo qaranba waxna
laga qaban waayey.
iyadoo degmooyinka Laascaanood iyo Xudun lagu dhawaaqay natiijadii
doorashada nala siiyeyna iyadoo qoraal rasmi ah, taasna aanu ka
qabney shaki fara badan iyo isdabamarin in usbuuc kadib nala siiyey
waraaq kale oo ay yidhaahdeen waa natiijo labaad taasoo ay ku
fadhateysteen kuraastii laascaanood iyo xudun ee ururka umadda
nalakana jaray degmo walbaha hal kursi.
In cabsi gelin iyo cago juglayn loo geystey shacabkii ugu soo
dareeray goobaha codbixinta inay si xor ah codkooda uga dhiibtaan
goobaha codbixinta.
Iyadoo codbixinta loo qaybiyey Saddex qaybood.
Idinkoo ka dheregsan dhibaatooyinka dalka ka dhacday, oo aanu
qaarkood xusnay, Cidii danaynaysana xogo dheeraada ay ka heli karto
hay’adaha xuquuqal insaanka, warbaahinta ardaydii jaamacadaha, ee uu
komishanku goobaha codbixinta dalka, kuwaasoo ka sheekeynaya
dhacdooyin iyo sawirro foolxun oo ay kala soo kulmeen safaradoodii
shaqo.
Waxaynu dooranay nidaamka Dimuqraadiyadda iyo in hogaanka dalka lagu
bedeli karo rabitaanka dadka, Waxaynu isu diyaarinay inaynu galno
doorasho, waxanu ku bixinay fikir, waqti, dhaqaale iyo tamarba wixii
aanu awoodney.
Inkastoo shacbiga reer Somaliland muujiyeen bisayl siyaasadeed
xilligii ololaha, kadibna u dareereen goobaha cod bixinta si
nabad-gelyo leh, una taagnaayeen si niyad-sami ah safaf dhaadheer
bacadka saacado badan, si ay u gutaan waajibaadkooda Qaran, iyakoo
ay ka muuqatey walaaltinimo iyo kalgacayl ay ku dheehantahay
kalsooni iyo wax wada lahaansho.
Inkastoo ay bulshada Caalamku gacan wax-ku-ool ah ka geysteen isla
markaana malaayiin Dollar ku bixyeen hanaqaadka Dimuqraadiyadda
Somaliland iyo sidii ay u qabsoomi lahayd doorashadani, waxa
dedaalkoodii iyo tacabkii shacabkaba ka dhigay hal bacaad lagu lisay
boobkii, dhacii iyo awood sheegashadii baahsanayd ee marag ma doonta
ahayd ee ay ku keceen Xukuumadda iyo Komishanka oo is bahaystay,
iyakoo ku maamulay doorashada sharciga kaynta iyo guryaha hoostooda,
laguna soo buuxiyey sanaaduuqda gaarka loo danaynayo, dalka iyo
dadkana wax tudhaale iyo masuuliyad ah toona u muujin.
Doorashadani waxay halisgelisay wadajirka, xasiloonida iyo
Nabadgelyada dalka, iyadoo ay ka dhasheen dhimasho iyo dhaawacyo ay
sababtay doorashada sida foosha xun loo maamulay.
Doorashadani waxay hoos u dhigtey hankii iyo sumcaddii Somaliland ay
ku lahayd mandaqaddan iyo caalamkaba, wiiqdayna rajadii qadiyadda
ictiraaf raadinta Dalka.
Doorashadani waxay mugdi gelisay kalsoonidii geeddi socodkii
horumarka Dimoqraadiyadda iyo aaminaadii shacabku ku qabey in
doorasho xor ah oo xalaal ahi qabsoomi karto mustaqbalka danbe inta
xukuumaddan iyo komishanka noocaan ahi joogaan.
Doorashadan waxa ka muuqata inay ahayd mid hore Xukuumadda iyo
Komishanka Qaranku u sii qorsheeyeen inay u dhacdo sidan boobka ah,
si loogu xalaalaysto in la soo saaro saddex Xisbi Qaran oo magac
ahaan kala duwan balse nuxur ahaan xukuumadda ka soo jeeda, si
meesha looga saaro codka mucaaradka dhabta ah iyo in xildhibaano
badan loo boobo, si xukuumaddu gacanta ugu dhigto maamulka
Degmooyinka Dalka (Maayarada).
Ururka Umaddu wuxuu ku caan baxay in bulshada reer Somaliland ka
sugto dhawaaqqa xaqqa ah ee dhibaatooyinka maamul ee jira, taasoo
dhaxalsiisay in xukuumaddu cadaawad gaar ah u qaaddo kuna hamido
sidii looga reebi lahaa ka mid noqonshaha saddexda Xisbi Qaran.
Waxanu Golaha Guurtida, madax-dhaqameedka iyo waxgaradka reer
Somaliland u sheegeynaa in la leexiyey ujeedadii laga lahaa
doorashadan, taasoo aanu u aanaynayno Komishanka Qaranka iyo
Xukuumadda maanta jirta oo ku xadgudbey labaduba milgiha iyo
xeerarka doorasho xor ah oo xalaal ahi inay ka qabsoonto dalka,
waxanuna ka codsanaynaa inay arintan soo dhexgalaan, lana yimaadaan
xal badbaado qaran sidii caadada inoo ahaan jirtey.
Haddii Madaxweynuhu guul u haysto guuldarada qaranka, haddii
fariidnimadu noqotey foolxumadii dhacday maalintii doorashada,
haddii madaxtooyadu isu diyaarinayso damaashaadka iyo dabaaldega
kulmiye, anakuna waxanu xabaalaha malka durduro naxash ugu sidnaa
maydkii dimuqraadiyadda Somaliland.
Anaku marnaba damiir ahaan kuma qanacsanin, kumana qanci karno
natiijadan dulmiga ku timid ee uu komishanku ku dhawaaqay,
hasayeeshee markaanu xeerinay wax badan, xogogaal dhab ahna u nahay
duruufaha adag ee ku gedaaman dadkayaga ee leh shaqo la’aan, tahrib,
sixirbarar, musuqmaasuq IWM, kadib markaan la tashanay wax garadka
iyo taageerayaasha Ururka UMADDA, waxaanu go’aansanay inaanu dhawrno
shacabkayaga jilicsan, anakoo u tudhaynanana waxanu dartood u
dugsanaynaa dulqaadka iyo nabaddooda, anakoo ogsoon in maalmo badani
danbeeyaan taariikhduna ay is qori doonto.
Waxanu taageerayaasha ururka UMADDA, meelkastoo ay joogaan, uga
mahadcelinaynaa sidii baaxadda iyo mugga lahayd ee ay noola garab
istaageen hiilkooda, xilligii madaxtirinta, ololaha, iyo maalintii
doorashadaba. Waxanuna kula dardaarmaynaa inay muujiyaan dulqaad
dheeraada, ilaashadaanna nabadooda iyo wadajirkooda.
Wabillaahi Tawfiiq.
|