Maxaan ku muteystey
heyb-sooca,dood furan & qeybta ayka qaateen madaxda &
masuuliyiinta JSL
Marka ugu horeysa waxaan salan
xushmad & qadariin mudan aan ku salamaya dhamaan shaqaalaha websetka
,gaar ahan maamulka shabakada ,waxaan kaloon salantaas mid lamida ku
salamaya dhaman akhristaha sharafta & qiimaha badan ,
waa barnaajimkii taxanaha ahaa & doodeydii (maxaan ku muteystey
heyb-sooca) dood furan ,waxeynu qeybtan ku soo qadandoona ,madaxda &
masuuliyiinta umada qeybta ay ka qateen anigoo ukala saaraya sadex
qeybood ,qeybtana ku soo qadanaya madaxda & masuuliyiinta jsld ,qeybta
ay ka qaateen quursiga & dulmiga takoorka heyb-sooca lagu hayo
dulmanaha la quursadey ee beeshan gabooye ,
tan & intii ay ku dhawaaqdey gooni isku taaga jsld ,ee ka madaxa
banan jsomaliya ,waxaa waxey hada gu tirsanaysaa ,gugii ,19, ee ay
jirto jsld ,dhanka kale waxaa iyana ,19 gu jirsatey cabashooyinka &
xaqdarooyinka ay tirsaneyso beesha gabooye kuwaasoo ah kuwa isasoo
taraya maalinba maalinta ka danbeysa ,cabashooyinkaas oo ah kuwa
iskugu jira xaga xaquuqdarida ay xaqa ugu lahayeen maamulka jsld &
kuwo ku saabsan wax qabad la aanta aney mamulka dowladu aaneyba wax
xila iska saariin horumariinta danyarta & agoonta beesha gabooye &
xaga maalgaliinta farsamadooda xirfadaha wax soo saarka ,
hadii aan ku horeyno xaga xaqdarda ay ka tirsanayaan maamulka &
masuuliyinta dowlada jsld ,run ahaantii waa mid jirta mudana in la
sheego lana soo bandhigo taasoo ah ,
jlsd waxey lehdahey ,gole wasaradeed & wasiiraba ah , waxaanu ku
leehnahey ,hal wasiir ku xigeen ,xaq naa ula lihiin ,xubintas wasiir
ku xigeeenka ah sababtoo ah waxaanu golaha wasaarada xaq aanu ugu
leehnahey ,wasiir buuxa & waliba wasiiro kuxigeenaba ,taasina waxey
tahey in xaqa yagii & xaquuqdayadiiba lagu tuuntey hadii aanu
naheymuwaadiniinta beesha gabooye ee reer sld,
waxa kaloo jira sadex gole oo kala ah ,
1:GOLAHA ODAYASHA GUURTIGA :waxaanu ku leehnahey ,hal xildhibaan oo
kaliya ,anagoo ah beesha gabooye ee ka kooban afarta beelood ee kale
ah ,MUSEDHARIYE,TUMAALADA,YIBRAHA,& MADHIBAANKA ,dagana dhamaan
deegaanada jlsd miyi & magaalaba ,ahna muwadiniin xaq &
xaquuq,kuleeh ,dalka & calanka &ciida jlsd , xaataa la nooma tix
galiin in afartayada beelood naloosiiyo hal hal xildhibaan oo
matasha beesha ,taasina waa mid lagu tuntey xaqa & xaquuqdaanu
kulaheyn dalkayaga jsld,
2:GOLAHA BARLAMANKA & (3)GOLAHA DEEGAANKANA ,labadaas goleba midna
kuma lihiin hal xubin oo u matala beesha dhan ee gabooye ,taasina
miyaney aheyn mid xaqayagii & xaquuqdayadii la duusiyey ,laakiin
labadaas goleba ,halka aanu anagoo ah beeshii gabooye aanu ka
qatanahey xubnihi & xaqii aanu kulaheyn , iney haweenka reer
somaliland ay iyagu naga mudnadeen in loo tix galiyo ka qeybgalka
labdaas gole oo ay ku leehyihiin xubnahoodaii taasina waxey ina
tuseysa inaanan wax sharaf & tixgalinba kulaheyn jsld ,haddii aanu
nahey besha gabooye ee muwaadininnta jsld,
waxaa kaloo jirey sanadkii ,2008,iney dowladu sameysay mooshin loogu
magacdarey ,kootooyiin cayiman in laga siiyo golayaasha & mamulka
dowlada ,dumarka & beesha gabooye , taasina run ahaantii ay aheyd
mid lagu nuusqaamayo hoosna loogu liidayey beesha gabooye ,balse
haba nala liidee manoqotey mid sideedii loo fuliyey ,
jawabtu wa maya , oo waxaa la yiri ,markii ay soo ansaxiyeen labada
gole ee kala ah ,(1)golaha baarlamanka & golaha deegaanku , una soo
gudbiyeen ,gola odayaasha guurtida si ay iyaguna u sii ansaxiyaan
una ogolaadaan ,balse nasiib daro ,bishii november,2008,ayey
kootadii samada kulaalen golaha guurtida ,oo ay diideen ,halkaasna
cidi kameysoo qaadiin , balse u jeedadu waxey aheyd uun in siddii
beesha gabooye looga saari laha beesha uun naloo tusaayey <waxna ha
u qaban qawdana ma qashii>
ficilada & dhaqanada aan sharci diin & mid bini aadanimo toona ku
saleysneyn ayaa ah kuwa lagu fogeynayo beeshan dhan ee gabooye,
taasoo ah mid laga takooro bulshada kale lagana quursado lagana heyb
-soocdo umadakale ,sababtoo ah hadaan aniga gaar ley faquuqeynin
maxaa xaqeyga & xaquuqdeyda loo duusiya maalin & habeen, ama leygu
tix galiin laayahey sida loogu tix galinaayo umada ila midka ah ,
anagoo waxaasoo dhiba qabna xaqayaga & xaquuqdayadan la duusinayo
ayaa waxaa nala xasuustaa ,maalinta nloo bahanyahey ee ay dantooda
nalaga wato ,masuuliyiinta & madaxda & musharaxiintuba waxey na
xasuustan oo ay naga dhaadhiciyaan inaanu nahey umad xaq & xaquuq ku
leh dalka iyadoo ay umadaya ku mariin habaabiyan balan qado aan sal
& raad toona laheyn si ay u hantaan codka beesha gabooye ,taasna
micnaheedu waa , awrka halagu kacsado oo kaliya ,
waxaa kaloo nasiib daro ah : ,masuuliyiinta & madaxda dowlad jsld
iney caadeysteen iney ka
dhadhiciyaan ,aduun weynaha & umadaha ay danaha ka leehyihiin ,iney
dalka jsld ku mamulaan ,habka dimuqraadiyada cadaalada & sinaanta
aadamiga ,been abuurna ka sameeya beesha gabooye iney siiyaan xaqa &
xaquuqda ay dalka kuleehyihiin ,kana tirsanyihiiin dhamaan waaxyaha
wasaaradaha maamulka ilaa golayaasha ay kuwada jiraan , taasna aanu
warbixin fiican ka bixiney una cadeyney inaan wax xaq& xaquuqaba
kulaheyn jsld , ayna u xilsarteen xubno gara oo u soo hubiya ,hadana
qaarkoodba ay warbixino ka heleen cadeynaya ,inaanu ka maqanahey
xaquuqdayaduna ay nagaba maqantahey ,
dibu dhaca ku habsadey bulshadan beesha gabooye ee ah ,xag dhaqaali
dari & xaq aqoon dari 7 xag horumar alaaneed ee ay ka soo kaban
weydey ayaa ah midey ma suuliyadeeda dusha ay ka sarantahey ,madaxweyne
daahir riyale & maamulkiisa & masuuliyiintiisa ,& gudoomiyaha galaha
guurtigaba , sababtoo ah umadan xaqooda & xaquuqdooda & wax
qabadkoodaba waxaa ka masuula lagalana xisaabtamidoonaa ,waa iyaga ,waxaana
imaandoonta maalin aan manta aheyn oo aan loo eegeynin ,adigaa
mudnaanta mudan oo gob ajiya ah & adigaa laan dhere ah ,balse lagu
kal sareyn doono ,maalintas allah ,sw, hortiisa la joogo ,sida xaqa
allah loogu camal falo & taqwada allah oo kaliya ,
hadaba walalayaal akhristoow miyaaney halkas inooga muuqan in ay
qabweyn ka qaateen madaxda & masuuliyiinta ilahey umada ugu dhiibey
xilkaas , takoorka & quursiga dulmiga lagu hayo beeshan ee gaarka
umada kuwa uga saarey ee ka heyb-soocay sow maahan kuwaas madaxda &
masuulka inaga ah ,halkaasna sow inaagama muuqato dulmi & takoor
hey-sooc oo aan loola kala hadhiin umadan walaladiina ee dulmanaha
la quursadey ee beesha gabooye ,
guntii & gabagabeyntii waxaan baaqan u diraya , inta damiir
islaanimo leeh ,inta damiir bini aadanimo leeh & inta damiir dadnimo
leeh iney ka hadlaan xaqdaradan loogeysanayo beeshan dhan lagana
duusiyaayo , xaqa & xaquuqdey lahaayeen ,iney ilahey dartii uga
hadlaan ,
waxaan kaloon ku baraarajinayaa beesha gabooye iney ku tusaale
qaataan ,dowladii boqolalka sanadood xaqireysey umada madow ee
mareykanka inuu manta ka taliyo ninkii adoonka lagu yasaayey ,mudanyaheyna
ineynu ku dayano oo aynu fadhiga ka kacno kuna doonano si alaale &
siddii aynu ku helilaheyn xaquuqdeena & tixgalliinta sharafteena &
karaamadeena ,kuna dadaalno siddii aynu umadeena aayaheeda ugu
taliin laheyn ,(maalintan madowna ) uga bixi laheyn ,ubadkana kula
dadaalno xaga waxbarashada & horumariinta aqoonta ,waxaanan idiin
rajeynaya guul & gobanimo taama ,
la soco
qeybaha danbe ee taxanaha ah barnaamijikii( Maxan ku muteystey
heyb-sooca) dood furan .
Wabilaahi towfiiq.
Barkhad Xaaji Cabdi , Mr Gaboye
abokoriye1@hotmail.com
mrgaboye@hotmail.com |
|