“Guddidu Mar Hadii Ay Soo Jeediyeen In La Furo Ururadda, Anigu Waxaan Maanta Ku Dhawaaqayaa Urur Cusub Oo La Yidhaahdo Xisbul Shabaabul Islaami”
 

“Bal Ka Waran Muuse Biixi Oo 5 Urur Oo Reer Samatar Leeyihiin Laga Ag-furto, Ciidagale Oo 20 Furta Iyo Awal Oo 29 Furta?” Suldaan Maxamed C/Qaadir

Hargeysa, June 10, 2011 (TNN) – Suldaan Maxamed Suldaan C/qaadir ayaa shalay ku dhawaaqay urur cusub oo uu Magaciisa ku sheegay Xisbul Shabaabul Islaami, isla markaana tilmaamay in ururkaas uu Guddoomiye ka yahay nin uu ku magacaabay Maxamed Cabdi C/laahi, isla markaana uu isagu afhaye en u yahay.

Suldaan Maxamed Suldaan C/qaadir ayaa si weyn u naqdiyey Talo bixintii guddida ururadu ay ku soo talo bixiyeen in la furo ururada, kaas oo sheegay in aan Shacabka Somaliland lagaga qiyaas qaadan Karin 1700 Qof oo lagu yeeshay in rayi ururin lagu sameeyey, taas oo uu ku tilmaamay in Somaliland ka balaadhan tahay tirade yar ee ay soo qaadeen oo boqolkiiba Bulshada ka noqonaysa 0.003%.

Sidoo kale Suldaanku waxa uu ka hadlay golayaasha deegaanka oo la sheegay inay gudida talobixintu soo jeedisay in la kala diro, isla markaana lagu soo reebo maayiro kaliya oo madaxwaynuhu magacaa bo, waxaanu tibaaxay inaanay shaqadaasi ahayn tii loo dirtay.

Suldaanka ayaa waxa uu sidaas ku sheegay mar uu shalay qaar saxaafada ka mid ugu waramayey Ma cradka Good ee magaalada Hargeysa, isla markaana ka hadlay mawqifkiisa furista ururadda siyaasa da ee ay soo jeediyeen gudida talo-bixintu, waxaanu sheegay inaanu taageersanayn arintaas, isla m arkaana uu ka digayo in madaxwaynuhu ku dhawaaqo furista ururadda siyaasada.

Suldaan Maxamed Suldaan C/Qadir ayaa isaga oo ugu horayn ka hadlaya ururka cusub ee uu ku dhaw aaqay, waxa uu yidhi “Gudida talo-bixintu mar hadii ay soo jeediyeen in la furo ururadda, anigu waxa an maanta ku dhawaaqayaa urur cusub, xisbigaas oo uu ka madaxnoqon doono nin la yidhaahdo Maxa med Cabdi C/laahi, xisbigana waxa la yidhaa Xisbul Shabaabul Islaami ninkii doonaya iyo ninkii diida-yo ow al-baabadiisu wuu idiin furan yihiin, anigaana xisbigaa afhayeen u ah waxaanan filayaa inuu noqon doono xisbiga Somaliland ugu shacbiyadda badan waanan diwaan galinayaa. Madaxwaynahana waxa an leeyahay taladda ay gudidu ku dhawaaqday inkasta oo aanaan raali ka ahayn in sadexdii xisbi qar an ee hore u jiray dib u habayn lagu sameeyo, dadkuna ay ku soo biiraan kuwaas ayaan qabiil kala lahayne umadduna ha ku kala biirto kuwaas hore u jiray. Laakiin hadii aad axsaabta badan ogolaato xabaashii Somaliland ayaad ogolaatay, wax Somaliland la yidhaahdo oo danbena inaanay jirayn indhi hiinoo shan ah anagaa idin tusi. Xisbiga ugu tayada iyo tirada badani kaa maanta aan ku dhawaaqay ayuu noqon doonaa ee aan Afhayeenka u ahay ee Guddoomiyiisu yahay Maxamed Cabdi C/laahi”.

Mar uu ka hadlayey Suldaan Maxamed gudida talo-bixinta ururadda siyaasada iyo go’aanadda ay soo saareen, waxa uu yidhi “Gudidii talo bixinta axsaabta loo diray waxaad moodaa oo ay ku go’aan qaat een markay leeyihiin intaas oo qof ayaanu waraysanay 1,700 qof Somaliland way ka balaadhan tahay in lagu qiimeeyo 1,700, markaa waxay Somaliland ka noqonaysaa inta ay waraysteen 0.003%, arint aasi maaha wax lagu go’aan qaadan karo oo ummadani ilaa sadex Malyan ayay caga-cagaynaysaa, taas waxaan leeyahay marka hore madaxwayne ka fiirso. Gudidan qaabdhismeedkii iyo soo xulkeedii marka horeba wuu khaldanaa, talooyinkay soo jeediyeena way khaldan yihiin saaka xabaashii Somalila nd ayey qodeen. Kol haday beel-beel u kala qaadeen ummadii, waxaan u arkaa inaynu ku noqonay halkii 1968-kii, markaas waxa dhacay in reer walba Jilib-Jilib u kala baxeen oo halkaas ay ka dhacdo fool-xumo wayni”.

Isaga oo hadalkiisa sii wata, waxa uu intaa ku daray “Gudidani cadaalad kamay sheegin mar hadii wax aan loo dirin ay galeen oo ay faro galiyeena iyagay ceeb ku tahay. Waxaan leeyahay ummadda ka xi shooda oo wixii aad soo qabateen ku noqda ummadda Somaliland 1,700 qof laguma qiimayn karee. sababta oo ah waa ummad ka tira badan oo ka tayo badan, Laakiin haday leeyihiin intii tayada lahayd ummadda ayaanu ka qaadanay macquul ayey noqon lahayd laakiin hadii ay leeyihiin cid walba waanu waydiinay wax macquul ah maaha. Waxaan leeyahay dalkan wakhtigan axsaab badan loogama  baah na, xisbigii ku guulaystay ummaddan waa inuu horumarin u keenaa”. “Waxaan is-lahaa mushaharka ayey kordhiyeen 1% ayaa cashuurta nalooga jari jiray mushaharkayaga, saakana 10% ayaa la iga jaree mushaharkayga la goostay halka lagu kordhinayo ha la ii sheego mise mushaharka la kordhiyey ayaa lagu kordhiyey 10% la iga jaray”.

Suldaan Maxamed Suldaan C/qaadir mar uu ka hadlayey wararka sheegaya in la kala dirayo golayaa sha deegaanka dalka, waxa uu yidhi “Tan ay leeyihiin golaha deegaanka ha la kala diro haday sidaa noqoto golaha deegaanka oo kaliya la kala diri maayee Guurtida iyo Wakiiladda-na waa la kala diraya a, waayo intaba shacbigaa doortay marka laga reebo guurtida oo aan anagu keenay, laakiin gudidan ka soo talo-bixinta madaxwaynuhu u magacaabay golaha deegaanku ma axsaab-ba oo iyagana way ka soo talo bixinayaan, shaqo aan loo diran marka ay galaan waxa ay doonayaan iyaga ha la waydiiyo malaha iyagaa doonaya inay badalaan golaha deegaanka gudidaniye dhawr iyo labaatankoodaasi malaha iyaga ayaa u tartamaya maayarada la magacaabayee. Waxaan leeyahay arinkaasi wax talo madaxwayne loogu soo jeediyo maaha wax suurtagal ahna maaha. Maayaradan iyo golayaashan deegaanka ee ay leeyihiin ha la kala diro waxa iska dhexdoortay xildhibaanada shacbigu doortay”.

Suldaan Maxamed isaga oo ka hadlaya mushaharooyinka ay qaataan cuqaasha Somaliland, waxa uu yidhi “Waxaan leeyahay wasiirka maaliyadda inta yar ee aanu mushaharka u qaadano markaad 10% goosato waa 9.5, markii horena waxa nalaga goyn jiray 1%. Markaa lacagtii nalaga gooyey ma waxa laga samaynayaaa 10 askari mushaharkooda, ragna waxay qaadan doonaan $ 2.000 ama $3,000, ma alin dhawayd waatii laga hadlayey baarlamaanka iyo mushaharka ay qaataan waxa jira rag wakiilad da iyo guurtidaba ka hawl badan oo wali beelaha dhexdooda ka shaqeeya. Ninka caaqilka ah waxa la siiyaa 120,000 S/shillings ah, markuu caaqilku intaa qaato marka laga jaro 10%.

S: Waxay sheegeen xisbiyadda Kulmiye iyo UCID inay taageersan yihiin go’aanka gudida, halka xisbiga Udub uu ka deedefeeyey, arintaadu miyaanay u muuqan mid kugu kaligaa ah?

J: Anigu xisbina ma ihi laakiin waxaan ka hadlayaa aragtidayda iyo ta shacbiga, laakiin axsaabta ha la furo waxaan u arkaa burburkii Somaliland waayo sadexdii xisbi ayeynu ka lugbixi laanahaye ka waran hadii 10 xisbi midiba mar makarafoon nala dul yimaado ummaddaba asqo ayaa lagu ridayaa oo ku dhacaysa.

S: Go’aanka gudida talo bixinta ururada siyaasadda dad badan oo reer Somaliland ahi maadaama oo ay soo dhaweeyeen adigu suldaan maxaad ku diiday go’aankaas?

J: Sababta aan anigu ku diidanahay in la furo ururadda siyaasada waxa weeyi waxa inagu soo bixi do ona dad aan ehel u ahayn siyaasadda. Axsaabta faraha cida fangaraynaysa ma garanayno, markaas wax dalka dhibaato u keenaya ayaan anigu u arkaa. Anigu markaan ku dhawaaqo ururka in Al-Qa’ida I fangarayso iyo Al-Shabaab u fangarayso cid ogi ma jirto markaa sidaas ayey khatar ku yihiin furitaa nkoodu. Aniga waajibka I saarani wuxuu noqonayaa in aan raadsado dhaqaale aan xisbigayga ugu sameeyo madaxwayne Islaami ah.

S: In maanta la furo ururadda siyaasada miyaan la odhan karayn waxa ka masuul ah madaxda daw ladda oo hore u balanqaaday, isla markaana oofinaya balantoodii wakhtigii ololaha, sidaas isna waxa sheegay guddoomiyaha Kulmiye Muuse Biixi, arintaas maxaad ka odhan lahayd?

J: Marka aad xisbi siyaasi ah tahay waxa jira waxyaabo aanay dani kuugu jirin inaad samayso laakiin aad siyaasadaada ku hirgalinayso. Bal adigu ka waran Muuse Biixi oo 5 Xisbi oo reer Samatar leeyihiin laga agfuro, Ciidagale oo 20 Xisbi furta, Awal oo 29 xisbi furta Habar Jeclo iyada hadalkeeda daa, Sam aroon iyo Dhulbahante anigu ma sheegi waligood xisbi ayuun bay ahaan jireen oo waxay ahaayeen xisbigii USP ayuun bay isku ahaan jireen. Markaa dadku waxba yaanay u riyaaqin asxaabtan faraha badan ciladda ay soo wadaan ayaa ka badane.

Source: Haatuf