Horumarka Ballaadhan Ee Ku Yimid Madaarka
Caalamiga Ah Ee Hargeysa
Hargeysa (TNN):- Madaarka Caalamiga ah ee Cigaal International
Airport, oo ah Madaarka Caasimadda Hargeysa oo maanta is badal
baaxad weyn xukuumadda talada Haysaa ku sama ysay waxa uu soo maray
marxalado kala duwan tan iyo maalintii la aasaasay, ku sinnaan
sa nnadkii 1957-kii, wakhtigaasi oo ay dalka fadhiday Maxmiyaddii
Boqortooyada Ingiriisku iya da oo wakhtigaa Madaarka Hargeysa ahaa
ama loogu tala galay Madaar yar oo ay fadhiista an diyaaradaha
boqortooyadu isticmaalaysay oo ahaa nooca yaryar ee fokorta loo
yaqaano tan iyo maalintaasina aan haab yaraatee wax is badal ah lagu
samayn illaa ay timid ama talada dalka qabatay xukuumadda Axmed
Maxamed Maxamuud Siilaanyo sannadkii 2010.
Madaarka Caasimadda Somaliland ee Hargeysa oo loogu magac daray
Madaxweynihii labaad ee Jamhuuriyadda Somaliland Md. Maxamed Xaaji
Ibraahim Cigaal waxa uu soo maray marxa lado kala duwan oo mid kastaa
waayaheeda lahayd. Mudadii xukunkii Maxamed Siyaad Barre talada
dalka Haysay, haba yaraatee wax ballaadhin iyo dhisme ah kuma ay
darin Madaarkan marka laga tago sannadkii 1980-kii oo qaddar xaal
xaal ah ay ka samaysay gaar ahaan dhina ca Run-wayga oo wakhtigaasi
dhisme kooban lagu sameeyey. Madaarku mudadii Kacaanka waxa uu ahaa
mid la odhan karo waxa uu ahaa madaar yar iyada oo ay isticmaali
jireen diya arado yaryar oo rakaab oo Maxali ah (Local Flights) halka
uu sidoo kale ahaa mid Milatari maadaama ay isticmaali jireen
diyaardaha yaryar ee dagaalka ee xukuumaddaasi Afweyne dalkan
Somaliland ku duqaynaysay isaga oo Madaarka Hargeysi wakhtigaa
noqday madaarkii taariikhda ugu horreeyey ee Diyaarad Milatari inta
ay ka soo kacday duqaysay isla magaal adii uu madaarkani ku yaallay,
sannadihii uu dalka ka socday dagaalkii dib u xorayntu.
Intii u dhaxaysay sannadihii 1988-kii Illaa 1991 oo uu dalka ka
socday dagaalkii dib u xoraynt u waxa Madaarka Hargeysa soo gaadhay
burbur laxaad leh, gaar ahaan dhinacyada Run-w ayga, xafiisyada iyo
Terminalka kali ah ee uu lahaa Madaarku oo marka horeba ahaa kuwo
aad u liita. Wixii intaasi ka dambeeyey xukuumadihii kala dambeeyey
ee dalka soo maray tan iyo xukuumaddii Cabdiraxmaan Axmed Cali illaa
Madaxweyne Daahir Rayaale Kaahin, Madaar ka Hargeysi marnaba ma helin
dayac tir naf leh ama dhisme cusub oo ku soo biira, waxaanu
heerkiisu ahaa (Category) mid aad u liita hay’adda duulimaadyada
adduunka ee Caalamiga ahna ugu qiimaysan Category 2 (Domestic
Airport) oo ah darajo aad u hoosaysa halka uu maanta Madaarkani
Hay’adaha duuliyaadyada adduunka ugu qiimaysan yahay Darajada Nam bar
9 (Category 9) walina uu ku jiro jid horumar isaga oo hiigsanaya
Darajada sare ee Cate gory 10 oo ah istaandarada ugu sarreeya
Madaarada caalamka sida aanu ka soo xiganay qoraal dahwaan lagu
baahiyey mareegta qiimaysa waxna ka qorta arrimaha duulimaadka iyo
madaarrada.
Min Wakhtigii aasaaskiisa illaa laga soo gaadhayay xukuumaddii
Daahir Rayaale ee ka horra ysay xukuumadda talada dalka Haysa
dhabbada diyaaraduhu caga dhigtaan ama ka haadaa n ee Run-wayga loo
yaqaanaa waxa dhererkiisu ahaa 2.4 km halka uu manta ka yahay 3.7 oo
ah istaandarka Caalamiga ah ee looga baahan yahay garoomada waaweyn,
waxaana Ru n-waygaasi oo kharash badani ku baxay, si weyn oo heer
caalami ah loo dhisay ku guulaysta y Wasiirka Wasaaradda Duulista iyo
Hawada Somaliland Md. Maxamuud Xaashi Cabdi oo xilka Wasaaradda
Duulista qabtay intii ay jirtay xukuumadda maanta talada haysaa.
Wixii hadaba mudadaasi ka dambeeyey 2010-kii, oo ah intii ay
xukuumaddani xukunka dalka haysay waxa gabi ahaanba dhalan-rogmay
qaab-dhismeedkii Madaarka Caalamiga ah ee Ci gaal International
Airport oo is badal weyni ku yimid Dhinacyada Dhismayaasha,
Xafiisyada, Terminaalada, Agabka loo isticmaalo Madaarka, Shaqaalaha
Ka Hawl gala, Bilicda guud ee uu ku fadhiyo Madaarku iyo guud ahaan
adeegga Madaarka iyo waliba is badalka ku yimid duuli yaadyada
diyaaradaha isticmaala, rakaabka ka soo dega ama ka dhoofa,
xayndaabka, Mada arka iyo xaaladdisa Amni.
Qormooyin dhawr ah ayaan ku soo qaadan doonaa dhammaan arrimahaasi
iyo kuwo kale oo ah is badalka ku yimid Madaarka Hargeysa oo ah guul
qarankan u soo hoyatay ahna xaqiiqo u baahan in intii ka hawl gashay
loogu mahad naqo shacabkana loogu baaqo in ay ilaashadaa n hantidaasi.
..La Soco
|