KULMIYOOW IN AAD LA KUFEYS KOLEY WAAN GARANAAYEY-II
MAARAYNTA ISMAANDHAAFAYDA SIYAASADEED:
Dhibta ka dhalanta muran iyo ismariwaa siyaasadeed, bulsho, dhaqaale,
iwm ummad waliba waxay leedahay marjac soo jireen ah oo loo
adeegsado maaraynta wixii khilaafaad ah ee ka dhex aloosmay.
Qowmiyadda Soomaaliyeed waxay quruumaha kale kaga duwanytahay ee
maamul dawladeed hanaqaadiweyday, shayga wadaniyad la yidhaana ugu
hagaasay waa dhaqan beeleedka sida jeegaanta todobada midba leh ee
qofka Soomaaliyeed hadba midab kuu jecleysto shaadhka uga tolanayo.
Ta maamul dowladnimo u saldhigi la'yahay carriga Soomaaliyeed
idaylkiis waa labadan nidaam ayaa ilaa hadda cid iswaafajisay la
waayey. Sidaa aan hoos ku xusi doono inagu weynu ka soo gudubnay
marxaladday labadu isku murgi lahaayeen haddaanay xukuumadda talada
dalka haysa tacabkii ummadda minjo xaabin oo waa waataa maanta
markay tahliweyd si ay u maarayso muranadii ka dhashay doorashadii
deegaanada ee xukuumadda iyo Komishanka Doorashooyinka Qaranka ugu
shuraakoobeen boob iyo isdabamarin cod. Maanta may ahayn in ay
masuuliinta xukuumadda iyo xisbigeedu qeylo dhaan u dirtaan madax
dhaqmeed, qanacsato, iyo culimo.
DHAGAXIYO DABKA KALA DHOWRA
Haddaynu wax yar ka bidhaamino sooyaalka taariikhda qaar ka mid ah
dalalka Afrika iyo saamaynta ay ganacsatadu kuu yeelatay geedi
socdka dowladnimo marnaba ma haboona in ay isku milmaan ganacsatada
iyo dowladnimadu. Tusaalo waxa innoogu filan seddexda wadan ee
Nigeria, Zimbabwe, iyo Kenya muranada dhasha doorashooyinkooda oo
had iyo jeer naf iyo maalba lagu waayo. Seddexdaa dal intay
qarannimada haysteen iska horimaadyada siyaasadeed waxay ku
salaysanyihiin isku milanka dowladnimo, ganacsato, iyo beelo awoodii
dowladda ku adeegsanaya dano gaar ah. seddexdan dal uun aafadu kuma
koobne wadamo badan oo qaaradda Afrika ah ayey mushkiladani
ragaadisey. Innaguna uma baahnin in aynu toobiyahaa cagta saarno.
MURANKA GUDDOOMIYENIMADA SAYLAC:
Waxa hore loo yidhi intaanad geedka tegin gartaada sii akhriso oo
adigu naftaada la shawr. Gartu hadday tahay laba geesood waa in
labada is hayaa goobjoog noqdaan; ninkii gar lihina waa in uu geedka
la yimaadaa oo cidda uu wax ka tirsanayo hor fadhiistaa. Sida
maalintan dhowayd Boorama ka dhadayna waxay ka baxsanayd anshaxii
dhexdhexaadinta sababtoo ah hadday labada beelood ee Gobolka Awdal
ku dhaqani arrinta Guddoomiyenimada isku maandhaafeen; waxay ku
qurux badnayd in marka hore labada beelood iskood isu waajahaan,
hadday ismari waayaan markaa iyadoo labada dhinacba raali ka yihiin
xukuumaddu ha ka hawl gasho. Natiijadii ka soo baxday isdabayaacii
Boorama weftigii tegay waxay ku dhammaatay oo lagala soo guryo
noqday wajigabax iyo dhimasho laba qof. Horaa loo yidhi taladaan la
ruugin waa lagu rafaadaa; arrinta haddii loo dhaafi lahaa cidday
khuseyneysay weji kale ayey maanta lahaanlahayd ee waa karis xun iyo
kadabkeed dheh. Duqa abaal tirsanayoow adigiyo garaadka; abaalna waa
nin guda iyo nin gees mara.
GEEDI SOCODKII QARANNIMADA SOMALILAND:
Bilowgii markaynu Somaliland yagleeleynay waxa lagama maarmaan
noqotay in hab beeleedkii dib loogu noqdo; laguma khasaarin
inkastooy dhibaatooyin ka horyimaadeen. Geedigii labaad waxaynu isku
afgaranay in laga hayaamo nidaam beeleedka oo nidaam dowli ah iyo
distoor qaran loo diga rogta( waa maxsuulkii Shirkii Borama ee
1993). HIndisahaasi wuxu ku gunaanadmay aftidii Distoorka ee Bishii
May 31, 2001; Waxa xigay hirgelintii nidaamka axsaabta badan iyo
doorashooyinkii Deegaanada (December 7, 2002); Madaxtooyada (Abril
14, 2003); Golaha Wakiilada (September 29, 2009); Madaxtooyadii
labaad (June 26, 2010); Golayaashii Deegaanada ee labaad (November
28, 2012). Mudadaada kow iyo tobanka sannadood ah hawsha baaxaaddaa
leh ayaa inuu hirgashay; adduun tiro badan oo badhkii la inagu
kaaliyey ayaa suurtageliyey ka midho dhalinta arrimahaasi.
Doorashadii madaxtooyada ee qabsoontay Bishii June 26, 2012,
ummaddii Xisbiga Kulmiye u codeysey waxay fileysey in xisbigu
korodhsaday waayo arragnimo siyaasadeed sideedii sannadood ee uu
mucaaridka xagjirka ah ahaa, hase ahaatee waxaa markiiba caddaatay
in aanu xisbiga Kulmiye diyaarba u ahayn maamul dowladnimo iyo in uu
la yimaado hab dhaqan ka duwan kii uu xukuumaddii ka horeysey ku
canbaareyn jirey. War moogee illayn teneg faaruqa ayuu Kulmiye
ummadda u tumayey oo taloba kuma laabnay xaalku waa ka bes!!
URURKA XAQSOOR IYO MURANKA NATIIJADII DOORASHADA
Marnaba may haboonayn in muranka natiijada doorashadu ku dhammaato
dhiig daata. Guddomiyaha Ururka Xaqsoor Mj. Xasan Ciise Jaamac waa
muwaadin ku suntan aasaaskii dibu-xoreynta dalka; waa halgamaa dhab
ah; waa halyey qaran oo magac iyo sharaf ummadda ka mudan. Waa
nimaan ku sifoobin kursi jacayl ama damac siyaasadeed aan la loodin
karin. Waa nin aan geyin iyo gardarotoona. Ma aha shakhsi ay isku
cusubyihiin Md. Axmed Maxamed Maxamuud. Inta hadba odayaal iyo
dhalinyaro madaxtooyada lagu shirinayo waxa ka qurux badnayd in uu
madaxweynuhu toos saaxiibkii ula xaajoodo. Markii siduu xalku ku
iman lahaa haddii badheedh loo gees maray maxaa laga dheefsaday? Bal
akhristoow iswedii ujeedada dhacdooyinkan weli ka socda xaafadda
Axmed Dhagax- Dhalinyaro y io aabayaashood oo askari kala horjoogto?
Waa mucjisooyinkii doorashadii deegaanada.
MAXAY DOORASHADU DAARANAYD:
Marka aynu qiimayno natiijadii doorashada deegaanada iyo arrimaha la
kowsadey ayaa waxa kuu iftiimaya in ujeedada ugu muhiimsani ahayd
soo afjarida doorasho dambe oo dalka ka qabsoonta mustaqbal dhow iyo
ka fogba. Waxa qorshaysan in sannadaha 2013, 2014, iyo 2015 seddex
doorsha isdaba joogaa ay qabsoomaan. Haddaynu ka saadaalino maxaa
suuro geli kara, waxa cad in seddexdaa doorasho midina hirgelidoonin.
Sidaa marka xaal noqday, waxa in muuqata arrin Xisbiga Kulmiye
markuu mucaaridka ahaa sida fiinta ugu qaylin jirey: Muddo kordhin
dambe aqbalimayno 'e xukuumadda UDUB xilka ha dhigto oo meesha ha
soo dhaafto. Waxa la isweydiinayaa muddo kordhini waa lama huraane
intee doorashooyinka dib loo riixidoonaa? Saadaashu waxay sheegaysaa
inta koreysa 2018 in aan doorasho dalka ka dhicin. Xaqiiqada dhabta
ihi sidaas weeye bal an dhowro dhawaqa xukuumadda ka soo yeedha.
Axmed Cali Ibrahim Sabeyse
|