|
Magacaabistaydii iyo Maagistaydii: Laba isku lammaanaa Qormadii
23aad ee Mujaahid Boobe Yuusuf Ducaale
Qormadii: 23aad
31kii Maarj, 1987kii ayaa Guddoomiyaha lagu diiday Guddidii Fulinta.
1dii Abriil, waa maalintii xigtay ‘e, saacaddu markay ahayd 16.10
saacadood oo casar ah, ayuu Guddoomiyihii hadalk an u jeediyay
Kal-fadhigii Golaha Dhexe. Inta badan hadallada caynkan ahi ma ay
raacin jirin khudbadaha furitaanka iyo xidhitaanka, bal se waxa lagu
ladhi jiray marka xaal hirig noqdo.
Maalintaa wuxu Guddoomiyuhu yidhi:
“Waxan doonayaa in aan idin dareensiiyo dhacdooyin badan oo
hareeraheenna ka socda, sid a Cabdiraxmaan Jaamac Barre, Wasiirkii
Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya oo ay Maxamed Siy aad Barrena
ilmo-adeer ahaayeen oo Adis-ababa u yimid arrintii Soomaaliya iyo
Itoobiya. Waxa kale oo uu soo qaaday Mengistu Xayle Mariam
Diri-dhabe yimid oo ay is-arkeen Muda ne Xasan Guuleed Abtidoon,
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Jabuuti oo ka wada hadlaya koll ey
arrintii dhex-dhexaadinta iyo kuwo iyaga u gaar ahba. Dhinaca kale
Jigjiga iyo Ciidammade ennii iyo degaankaa waxa ka taagan iyo aagga
Woqooyi abaabulka uu immika kaga jiro gooba ha dagaalka iyo
dagaallada dhabarka, oo innagana ay Mujaahidiinteennii hadda halkan
iyo Jigjiga tuban yihiin. Waxa kale oo suuroobi waayay,
Shirweynaheennii ka hor dhowr hawl-gal. Markaa joogitaankeenna iyo
murankeenna halkani wuxu keenayaa dibudhac. Waxa kale oo I na soo
gaadhaya waraaqo dibadaha ah oo sheegaya in la inagu soo maqan yahay.
In kasta oo ay fadhigeennii badnaa ay ka soo baxeen go’aammo badan
oo loo baahnaa haddana maa daama ay inteenna halkan isugu timid ay
yihiin intii ummadda u talinaysay, waxaan soo jeedinayaa in aanay
waqti dheer inagu qaadan”.
Su’aaushu se waxay ahayd ha la tagee maxaa lagu tagaa? Guddoomiyiha
Shirweynihii ayaa doortay, hay’adihii kale se maye? Beryihii danbe
sheekadu waxay gaadhay kubbad ayaa Soo maaliya iyo Itoobiya
ciyaarayaan ee dhakhsada.
Doodda inteedii badnayd waxay ku saabsanayd sidii Guddoomiyaha
loogala talin lahaa Guddid a Fulinta iyo sidii codka loogu qaadi
lahaa. Cod-qaadista waxa la isku hayay ma mid mid ayaa loogu qaadaa
mise duuduub oo mar keliya ayaa la soo dhigaa. Si arrintaa cod-qaadista
go’aa n looga gaadho Guddoomiye Siilaanyo ayaa codsaday in Mujaahid
Cabdilxakiim Maxamed Aad an (Qaaddi Sumuni) oo hore u ahaa
Guddoomiyaha Maxkamadda Sare aqoon fiicanna u lahaa sharciga isla
markaana ku habboonaa in uu ururka kala taliyo.
Hadal dheer ka dib Qaaddi Cabdilxakiim wuxu talo-bixintiisii ku soo
ururiyay in la raaco habka Golaha Dhexe loo doorto oo qaabka
doorasho ee ururku mideysnaadaan. Sidaa darteed wuxu soo jeediyay in
mid mid codka loogu qaado. Habkaasina wuxu ahaa hab fudud oo qofka
aan la doonayn ayaa hadhayay, Guddoomiyuhuna sidaa ayuu ku
camal-fali lahaa oo kii lala hadhaba wuu beddeli lahaa.
Guddoomiye Siilaanyo ma uu jeclaysan talo-bixintaa Qaaddi
Cabdilxakiim arrintiina wuxu geliyay cod. Waxay cod-bixxintaasi u
dhacday:
Duuduub: 16 cod,
Mid mid: 16 cod,
Aammus: 2 cod,
Markay codadkii is-le’ekaadeen waxa codkiisii riday Guddoomiyihii oo
raacay intii duuduubka ku cod-bixisay. Ka dib Kal-fadhigu wuxu iska
xulay Guddi kala talisa Guddoomiyaha sida uu u soo dhisayo Guddida
Fulinta ee danbe, kuwaasoo kala ahaa:
1. Maxamed Ibraahin Warsame (Hadraawi),
2. Muuse Giirre,
3. Ismaaciil Xaaji Cabdi,
4. Muuse Biixi Cabdi,
5. Cabdi Xasan Liibaan (Nah-nahle),
Guddidaasi waxay sidatay kalsoonidii Kal-fadhiga 1aad, waayo waxa
isla oggolaaday 25 cod, waxaana diiday 4 cod oo keliya. Kal-fadhigii
hakad ayaa la yar geliyay Guddidiina waxay u baxday si ay ula soo
taliso Guddoomiyaha, iyada oo wixii talooyin ah ka sii qaadatay
xubnihii Golaha Dhexe. Guddoomiyaha waxay ugu tageen Hudheelkii uu
degganaa ee Kaaraa-mardha.
Galabnimo ayaa Kal-fadhigii dib loo furay, waxaana nagu soo noqday
Guddidii oo ka dardaar-werinaysa Guddoomiyihii oo ka talo-qaadan
waayay. Waxay isku soo qanciyeen innaga ayaa tashan e’ Ina keena.
Waxay uga warrameen xubnihii Golaha Dhexe in uu Guddoomiyihii ka
talo-qaadan waayay, sidaa darteedna uu Golaha xil weyni fuulayo.
Isla galabnimadaa ayaa Guddoomiye Siilaanyo soo dhigay Guddidiisii
Fulinta ee labaad iyada oo xubnihii Golaha Dhexe ay isa sii
qanciyeen oo ay meel dhigteen waxa ay yeelayaan. Bal qabsoo bil ka
hor ayaa laga soo baxay Shirweynihii 5aad oo lagu doortay Guddoomiye
Siilaanyo. Sidaa darteed xubnaha Golaha Dhexe waxay isku qanciyeen
si magaca iyo karaamada ururka loo dhowro oo aan loo odhan waa urur
waalan oo ninkii ay shalay ku doorteen Shirweynaha ayaa Kal-fadhigii
Golaha Dhexe bil ka dib lagu riday; waxa lagu sii heshiiyay wax
kasta oo uu soo dhigo in la qaato oo codka la siiyo. Hadda dulqaadka
iyo talo-qaadshaduba wax Guddoomiyaha faran ayay ahayd. In uu Golaha
iyo inta badan u hoggaansamo oo mabaadiida ururka dhowro ayay ahayd,
ma se yeelin.
Waa tan Guddidii Fulinta ee labaad ee uu soo dhigay:
Tiro
Xoghaynta
Xoghayaha
1. Ciidammada Xoreynta
Cabdisamad Xaaji Cabdillaahi
2.Abaabulka
Cabdinaasir Sheekh Cali
3.Diinta iyo Caddaaladda
Shakiib Cabdilqaadir
4.Warfaafinta
Xasan Ciise Jaamac
5.Arrimaha Dibadda
Axmed Maxamed Qayir
6.Arrimaha Bulshada
Daa’uud Kheyrre Kaahin
7.Maamulka Dhexe
Xuseen Cali Xirsi
8.Aagga Baarrey
Maxamed Ibraahin Warsame
9.Maaliyadda
Siciid Maxamed Nuur
10.Aagga Mustaxiil
……………………………………..
Sida idinkaba idiin muuqan karta wax is-doorshay ma dhicin oo aan
ahayn saddex Xoghaye oo jagooyinkoodii hore uu is-weydaarshay.
Dhaqankii ururka iyada oo la raacayo hakad ayaa Kal-fadhigii la
geliyay si loo soo wada-tashadao. Run ahaantii wada-tashi hadhayba
ma jirin, ee wax sunne ah ayay ahayd in la isla baxo oo afka la is-geliyaa.
Laguma raagin e’ markiiba madashii Kal-fadhiga ayaa lagu soo noqoy.
(La soco………………………….)
|
|