Marwada Koowaad Oo Dhagax Dhigtay Xarun Lagu Daryeeli Doono Dadka
Qaba Xanuunadda Maskaxda
Doorka Marwadda Koowaad ee Qorshaha Qarramadda Afrika kula
dirirayaan badbaadinta Hooya da iyo Dhalaanka
Hargeysa (TNN):- Marwada koowaad ee Somaliland Marwo
Aamina Sheekh Maxamed Jirde (Aamin-waris)ayaa maanta dhagax dhigtay
Xarun Caafimaad iyo daryeel oo lagu xannaanayn doono dadk a ka
xannuunsanaya Maskaxda oo laga hirgalinayo Xaafadda Masalaha ee
Caasimadda Hargeysa.
Munaasibad loo sameeyay dhagax dhigga iyo bilowga dhismaha Xaruntan
oo maanta lagu dhagax dhigay waxa kale oo ka soo qayb galay,Wasiirka
Wasaaradda Caafimaadka Dr Saleebaan Ciise Xag lotoosiye,Maayar
ku-xigeenka Caasimadda Hargeysa Cabdicasiis Cagawayne iyo Haweenka
Xarun tan dhiskeeda iyo kharashkeedaba kafoolo qaaday ee Haweenka
Gaaroodi.
Marwo Aamina-waris oo munaasibaddii ay ku dhagax dhigaysay
Xaruntan,ayaa ku ammaantay ge esinimada iyo dhiiranaanta ay muujiyeen
Haweenka Gaaroodi oo gartay in ay dhisaan xarun caafi maad oo lagu
daryeelo dadka qaba xanuunadda maskaxda isla markaana ballan-qaadaay
dhaqaala ha ku baxaya daryeelkooda,waxaanay ballan qaaday in ay wax
kasta oo awoodeeda ahna la qaba n doonto oo ay gacan ka geysan doonto
daryeelka Xaruntu u samaynayso dadkeenna Maskaxda ka xanuunsanaya oo
ay sheegtay in ay waajib qof kasta oo kari karaba ay ku tahay in uu
gacan ka geysto isla markaana ay yihiin waxyaabaha ajarka ALLE-na
lagu helo.
Dhinaca kale Marwada Qaranka ayaa Somaliland wakiil uga ah
barnaamijka ka hor tagga iyo yaray nta dhimashada Hooyada iyo
dhallaanka oo ay ku midoobeen dalal ka mid ah Qaaradda
Afrika, wa xaana ururkan hormuud u ah oo arrimhiisa ka shaqeeya
haldoorka Haweenka Qaaradda sida Marw ada Qaranka Somaliland Marwo
Aamina Waris oo ka qayb gashay shirwaynihii koobaad ee ururka lagu
magacaabo CARMMA lagu aasasay. Waxaa war-safadeed ka soo baxay
qasriga Madaxtooya da Somaliland oo lagaga hadlayay Ururka CARMMA
waxyaabaha uu bulshiiyinkiisa u qabto iyo qof ka Somaliland wakiilka
uga ah ayaa u dhignaa sidan.
.
“Ololaha Dardar-gelinta yareynta/Hoos- u dhiga Dhimashada Hooyada
iyo Dhalaanka Africa (CAR MMA). Jamhuuriyada Somaliland ayaa
kaalinteeda kaga biirtay daah-furka Ololaha CARMMA ee uj eedadiisu
tahay hoos-udhiga dhimashada hooyada dhalaysa/dhashay iyo caruurta
yaryar iyo gu ud ahaan tayeeynta caafimaadka hooyada iyo dhalaanka si
markaas dar-dar loo geliyo ololaha oo wax lagaga bedelaayo
dhimashada hooyada iyo dhalaanka oo war-bixinteedu sheegayso mudadii
2011-kii ilaa 2013-kii in lagu qiyaasay 100.000 oo dhalasho ay
geeriyoodaan 850 ka mid ahi (WHO UNFPA and UNICEF).
Ololahan CARMMA ayaa ah mid ay isku bahaysteen wadamada Afrika si
dar-dar loo geliyo hoos ud higa dhimashada hooyada xaamilada ah ama
tan dhashay iyo caruurta yaryar oo markaa lagu wa do in hoos loo
dhigo boqolkiiba shan iyo todobaatan sanadka 2015 iyadoo markaa la
waafaqsiina ayo rajadan ta hiigsiga loo yaqaan Millennium Development
goal 4 iyo 5.
DSC_0003
Ololaha CARMMA waxa si rasmi ah loo daah furay 7dii bishii may ee
sanadkii 2009 iyadoo lagu daah furay kulankii afraad ee wasiirada
caafimaadka uga furmay shirkii isu taga wadama afrika (AU) uga
qabsoomay magaalada Adis-ababa.
Ujeedada kulankaasi lagu daah furay ololaha CARMMA ayaa ahaa mid
lagu hirgelinaayo qorshihii ma Maputo ee dhaqan gelinta hoos u
dhigida dhimashada hooyada iyo dhalaanka reer afrika. qorshahan oo
ahaa mid ay ansixiyeen wasiirada caafimaadka dalalka afrika ee
kulankoodu ka qabs oomay dalka Mozambique bishii September ee
sanadkii 2006.
19 kii bishii September ee sanadkii 2014kii ayaa huteelka maansoor
lagu soo bandhigay ololaha CA RMMA iyo kaalinta ay jamhuuriyada
Somaliland ka qaadanayso goobtaas oo ay ka soo qaybgaleen in ka
badan 500 oo qof kana socday dalka gudihiisa iyo dibadiisaba.
Waxaa marti-sharaf ka ahayd bandhigaas ama daah furkaasi marwada
koowaad ee jamhuuriyada Somaliland Marwo Aamina Sheekh Maxamed
Jirde, marwada ayaa markaasi khudbadeedii ku muuji say kaalinta ay
xukuumadu ka qaadanayso ololahan iyo sida ay uga dhabtahay inay
ololahan ka midho dhaliyaan.
Ololaha CARRMA ayaa xooga saaraya afartan qodob
1. Xoojinta hawlaha joogtada ah ee lagu tayeynaayo daryeelka
caafimaadka hooyada iyi dhalaanka somaliland
2. Soo saarista iyo isticmaalka warbixinta caafimaadka guud,
da’yarta, hooyada, dhalaanka yaryar, iyo caruurta oo markaa fiiro
gaara la siinaayo, dhimashada hooyada xaamilada ah/dhalaysa iyo
dhalaanka yar yar, caafimaadka iyo xuquuqda da’yarta, la dagaalanka
tacadiyada sababi kara caafimaad daro.
3. u ololaynta taageerada daryeelka caafimaadka ee hooyada iyo
dhalaanka yaryar oo laga dhex ololaynayo daneeyayaasha sida
xukuumada tiiyoo la dareensiinaayo in qofkastaa door ku leeyaha y
inuu buuxiyo daryeelka caafimaadka iyo hoos-udhiga dhimashada
hooyada iyo dhalaanka yaryar
4. dardar gelinta hawlaha hoos lagu dhigaayo dhimashada hooyada
xaamilada ah ama dhashay iyo dhalaanka yaryar iyo caruurta
Wakiilka ololaha CARMMA ee Jamhuuriyada Somaliland Marwada koowaad
ee Jamhuuriyada Somalil and ayaa UNFPA u xilsaartay wakiilnimada
ololaha CARMMA.
Ololahan waxa gadhwadeen ama wakiilo ka noqday haweenka door ka
mudan kagana jira bulshoo yinkooda sida marwooyinka koowaad ama
haweenka wasiirada ah.
Marwada ayaa doorka ay ku leedahay oloalahani yahay mid
dhiirigelinaaya dhinaca siyaasada xukuumada ee arrimaha hooyada iyo
dhalaanka, dhinaca xeerka iyo xuquuqda hooyada iyo dhalaanka, iyo
gebi ahaanba tayeynta iyo daryeelka arrimaha haweenka iyo caruurta.”
Source:
Somaliland.Org
|