Sannad-guurada 28-aad Ee Ka Soo Wareegtay Aasaaskii SNM

Maalmaha adduunyada midba waxay leedahay xasuus gaara iyo taariikh gooni ah oo lagu xasuusto.

Haddaba maalinta 6-da April waa maalin ugu suntan dadka reer Somaliland guul weyn oo raadweyn ku yeelatay nolashooda, waxayna kaga duwan tahay maalmaha kale waa maalintii rumeysay himiladii xaq u dirirka, waa maalinta dhabaysan in la diidi karo yeeshii taliskii Siyaad Barre, waxay taabatay ruux kasta oo reer Somaliland ah, waxay wax ka badashay fikirkii iyo siyaasadii mandaqada Geeska Afrika. Taasi oo horseeday qaab iyo hanaan cusub oo dimuqraadiyadeed oo ka hana qaada gobolka, isla markaana tusaale u noqda dadyowga dunida.


Maalinta Isniinta ee fooda inagu soo haysa ee bisha April tahay 6-du waxay ku beegan tahay sannadguuradii 28-naad ee ka soo wareegtay markii magaalada London lagaga dhawaaqay jabhadii xorreynta ee SNM. Dhaqdhaqaaqa SNM oo ahaa mid maalinba heer joogay waxa ay xarakadiisu ka soo unkatay dalka Boqortooyada Sacuudiga oo ay sannadihii toddobaatanadii u haajireen aqoonyahano, siyaasiyiin, arday iyo dad badan oo xoogsato ah, kuwaas oo in badan oo ka mid ahi shaqooyin ka raadsadeen, ka dib markii ay dadka reer Somaliland ku hungoobeen midowgii Soomaaliya 1960. Arrintana waxay sababtay in halkaasi xarun u noqoto dhaqaaq hor leh oo ishaysta ilaa dalkii, London iyo Gacanka Carabta, kaasi lagaga wada tashanayay qaabkii iyo hanaankii dalka looga xorreyn lahaa taliskii dhiig yacabka ahaa ee Muqdisho. Dadka reer Somaliland-na waxay wakhtigaa wadaagayeen dareen guud oo ay ka sinaayeen, kaasi oo ay kaga soo horjeedeen nidaamkii cagajugleynta, cabadhusika iyo xaqdarada ku dhisnaa ee ay ku hayeen dolwdihii talada Jamhuuriyadii Soomaalida isaga danbeeyay.


Dhalashada iyo dhawaaqida SNM ay kaga dhawaaqeen mujaahidiintii tirade yarayd waxay ahayd mid shacbigu in badan ku dhololeen kana dhursagayeen dhalashadeeda, tan iyo intii uu dhicisoobay inqilaabkii Allah ha u naxariistee Xasan Keyd Horseedka ka ahaa. Waxay ahayd sannadkii 1981-kii markii dalkan Ingiriiska ay soo gaadheen niman aqoonyahano ah oo reer Somaliland, kuwaas oo intooda badani ay ka soo kicitimeen dalka Sacuudiga. Sababaha ugu waaweyn ee kalifay ragaasna waxay la odhan karaa waxay ahayd dhibaatadii ay dalka ku haysay xukuumadii Siyaad Barre iyo iyagoo ay u cuntami wayday xaalada dalkooda hooyo ka jirtay xilligaasi.


Waxa haddaba 6-dii April, 1981kii, isugu yimi magaalada London ilaa 200 oo ruux oo reer Somaliland ah oo isugu jira aqoonyahano, siyaasiyiin, iyo qaybaha kale ee bulshada oo ka kala yimid daafaha dunidu. Kullankaasina waxa uu ka dhacay hoolka shirarka ee Conought Rooms Hotel oo ku yaallay faras magaalada magalada London. Halkaasi oo dhidibada loogu taagay jabhadii xorreynta ee SNM ee dalka ka xoreyso taliskii nacabka ahaa ee Siyaad Barre.


Maalintasi dadka qaar ayaa walaac ka muujiyay sida ay u adag tahay in dagaal hubaysayn lagala hor yimaado dowladii diktaatooriyada ahayd oo lagu tirin jiray waddamada ugu xoogga badan qaarada Afrika. Halka dad badan oo guddaha iyo dibedda dalka ku sugnaaba si aada oo kalsooni badani ka muuqato u soo dhaweeyeen.


Aasaaska SNM wuxuu ahaa mid si aada loogu farxay oo noqday naruuro iyo rajo iftiimaysa oo ay ku soo hirtaan dadka xaq u dirirka ahi. Doc kale haddii aynu


ka eegnana ku dhawaqidii SNM waxay ku soo beegantay xilli uu marayay meel daran cadaadiskii isir nacaybka ku dhisnaa taliska Muqdisho ku hayay shacbiweynaha reer Somaliland oo dadku si cad uga hor yimaadeen nidaamkiisii. Sidoo kale waxa iyana dalka ka jiray dhibaatooyinka dhinaca dhaqaalaha ah oo waxa xayiraad culus la saaray ganacsiga oo dad reer Somaliland ay xirfad dheeraada u lahaayeen, iyagoo ka faa'iideysanaya xidhiidhki maayacmushtari ee soo jireenka ahaa ee ay la lahaayeen dalalka gacanka carbeed.


Abuuritaanka dhaqdhaqaaqa SNM wuxuu naxdin iyo niyadjab weyn ku noqotay kaligii taliyihii Siyaad Barre oo kaga jawaabay xadhig, dil, dhac iyo dulmigii uu dadka reer Somaliland ku hayay inuu sii laban laabo, taasi oo shiidaal u noqotay halgankii xorreynta.



Isla dabayaaqadii sannadkii 1981-kii ayaa waxa shir kale la isugu yimid magaalada London, kaasi oo lagu doortay guddoomiyihii ugu horeeyay ee Jabhadii SNM.


Ahmed Mohamed Gulied (Chairman)



Ahmed Ismacil Dikhsi General Secretary



Dr. Abdisalam Y. Mohamed Secretary for foreign affairs



Said Abdillaahi Egal Secretary for internal affairs



Ahmed Gulied (Zaili) Party Secretary



Hassan Essa Jama Political Secretary



Mr. Mohamed Ahmed Zaidi Secretary for finance



Mohamed Hashi Eilmi Secretary at large


Waxa iyana durbadiiba u gudbay dhinaca dalka Itoobiya saraakiil sar sare oo ciidanka ka tirsanaa oo ay ka mid ahaa aasaasayaashii garabkii milatariga ee SNM, kuwaas oo bud dhig u noqday ciidamadii xorreynta ee ugu horeeyay ee jabhadda SNM yeelato, waxaanna ka mid ahaa saraakiishaa Allah u naxariistee Muj. Aadan Sheekh Maxamuud (Aadan Shiine), Muj. Axmed Dhagax, Muj. Maxamed Cali iyo Muj. Maxamed Kaahin.


Waxa iyana jirtay in isla sannadkaa lagu lagu toogtay Bariga Gobolka Togdheer (Dharkeyn geeye) Allah u naxariistee Col. C/llaahi Siciid, taasi oo ka cadheysiisay saraakiil badan oo reer Somaliland ah, kuna dhiirigalisay in ay si dhakhsaha badan ugu gudbaan dhinaca SNM.


Ururka xorreynta ee SNM wuxuu isla markiiba ku tallaabsaday horumar mug leh oo dhinaca kasta ah waxaanu fajaciso iyo amakaag ku riday ciidammadii ka amar qaadan jiray xukuumadii Siyaad Barre. Waxa haddaba xusid mudan marka laga tago mahadhooyinkii


mujaahidiinta SNM ka geysteyn goobihii dagaalalada ee la isku haleelay, hawgaladii guddaha dalka ay ka fulliyeen sida Jabintii jeelka Mandheera, furashadii Muj. Cabdillaahi Askar, dilkii taliyihii nabad-sugidda ee Gobolka Waqooyi/Galbeed iyo kuwo kale oo badan.



Hawgaladaasina waxay ku dhaliyeen ciidamdii Afweyne qalbi jab, argagax iyo in ayna u babac dhigi Karin xabadda xaq u dirirka, taasi oo dhinaca kalena kor u qaaday niyadii dagaalyahanka SNM.



Jabhadii SNM iyadoo ka duulaysa heshiiskii Itoobiya iyo Jamhuuriyadii Soomaaliya dhex maray, ayaa waxay qaateen go'aan adag oo hal adaygnimo iyo kalsooni leh, waxayna weeraro ku eekeeyeen ciidamadii cadowga ee ku sugnaa Somaliland, halkaasna waxa ka bilowday dagaalkii guddo galka dalka 27-kii May 1988kii, oo ugu danbayntii horseeday gobanimada iyo xorriyada dadka reer Somaliland maanta haysto.



Taariikhda ururka SNM maaha mid maqaalo lagu soo koobi karo balse waxay u baahan tahay in buugaaga iyo filimo badan laga sameeyo inta ay nool yihiin mujaahidiintii ka qayb qaatay halgankii xorreynta dalku.



Guud ahaanba intii SNM jirtay waxay yeelatay 5 guddoomiye oo si xor ah loo soo doortay, oo kala ahaa:



Muj. Axmed Jimcaale Guuleed (Allah Yarxam)



Muj. Sh Yuusuf Sh Cali Sh Madar (Allah Yarxam)



Muj C/qaadir Koosaar (Allaah Yarxam)



Muj. Axmed Maxamed Siilaanyo



Muj. C/raxmaan Axmed Cali (Alah ha naxariisto).



Dimuqraadiyada ururka SNM dhex diisa taallay ayaa ahayd mida gogol dhiga u ahayd horumarkii, cududii milatari iyo guulihii mudda yar ururku sida dhakhsaha ah u gaadhay. Taasi oo ahayd mid cajiib ah oo lagu faani karo, waxay ahayd mid aan ka suurtagalin jabhadihii kale ee taariikhda dunida soo maray. Taasi markii danbena tiirar iyo sal ay ku is taagto u noqotay Jamhuuriyada Somaliland.



Ururkii xorreynta ee SNM isagoo tixgalinaya distoorkii u yaallay ayuu markiii uu muddo 2 sanno ah tallada dalka hayay dib ugu celiyay gacanta shacbiga reer Somaliland si ay aayahooda uga tashadaan. Jabhadii SNM waxay gadh wadeen ka ahayd nabadayntii beelaha reer Somaliland dhex martay iyo geedis socodkii nabada Somaliland ka hana qaaday.



Haddaba iyadoo dagaalyahankii SNM ay ka badheedheen halgankii ay la soo galeen taliskii nacabka ahaa oo ay naf iyo maalba u hureen. Waxayna inaga mudan yihiin



mujaahidiinku qadarin iyo tixgalin dheeraad ah oo la siiyo maadaama ay yihiin kuwii horseed ka ahaa gobanimada iyo xoryada dadkeena maanta hadhsanayaan.



Illaahay waxaanu uga baryaynaa inta shahiiday inuu naxariistii janno ka waraabiyo inta noolna waxaanu leenahay farxad nagula ciida maalintan taariikhiga ah, Ileyskaa kuwii shidow abaal baan idiin haynaa ummadaa ninkii qadshoow Inkaar baan kugu ognahayn





 

Jamhuuriya Online