Suldaan Maxamed Oo Xukuumada Ku Eedeeyey Inay Qaaday Tal aa booyinkii Hangashtii, Qaar Ka Mid Ah 5 ta Wasiir Ee Gogol Xaad hka Wadahadalada S/land Iyo Somalia-na Ku Tilmaamay Kuwo Dhalashadoodu 60-Kii Ka Dambaysay

“Waar Waxgarad, Aqoonyahan Iyo Taariikh Yahan Somalilanders Dhab Ah Oo Aan Ahayn Rag 60-Kii Ka Dambeeyey Ayaa Qaar Ka Muuqdaan, Waxaan Kula Talin Lahaa Madaxweynaha Inuu Dib Uga Fiirsado, Hangashtu Waxa Weeyi Xafiiskii Dhabar Jabinta Ee Dadka Iska Soo Qabsan Jiray”

Hargeysa, April 9, 2012 (TNN) – Suldaanka Guud ee Beelaha Somaliland, Suldaan Maxamed Suldaan Cabdiqaadir ayaa xukuumada Madaxweyne Siilaanyo ku eedeeyey inay qaaday dariiqii Hangashtii Siyaad Barre ee dadka iska xidhi jiray Maxkamad la’aan, iyadoo taas oo kale xabsiga ugu taxaabtay Boqor Cismaan aw Maxamuud Buur-Madow.

Suldaanku waxa kale oo uu ka hadlay 5-ta Wasiir ee Madaxweynuhu u magacaabay guddida qabanqaabada gogol xaadhka wada hadalada Somaliland iyo Somalia oo dhawaan ay dhigooda kula yeelan doonaan London, kuwaas oo uu ku tilmaamay inay ku jiraan qaar dhalashadoodu 1960-kii ka dambaysay oo aan waayo aragnimo u lahayn taariikhda iyo Siyaasada Somaliland iyo Somalia, waxaanu Madaxweynaha ugu baaqay inuu xubnahaasi ku ladho rag Somalilander dhab ah oo ay ka mid yihiin Aqoonyahano iyo Qoraayo Siyaasada ku xeel dheer oo wax ka dhiga Jaamacadaha dalka.

Suldaan Maxamed Suldaan Cabdiqaadir waxa uu sidaasi ku sheegay Waraysi Khaas ah oo uu xalay khadka Telefoonka ku siiyey Wargeyska Haatuf, kaas oo uu kaga hadlay Arimo door ah.

Ugu horayna isaga oo ka hadlaya xadhiga Boqor Buur-Madow iyo Waaranka mar labaad dib loogu jaray waxa uu yidhi “Xadhigaasi waxa aan u arkaa inay u eegtahay arintii barigii ee la odhan jiray Hangashta ee qofkuun la iska soo xidhanayey ee la cabudhinayey oo marka uu muddo ku xidhnaado isaga oo baryootamaya la iska soo dayn jiray, anigu waxa aan leeyahay marka aynu dimuqraadiyada ka hadlayno, waxa weeyi in dhab lagaga hadlaa, maaha in maqaar saar laga dhigo, anigu waxa aan leeyahay in ninkaa boqorka ah 24 saacadood ayaa xaq loogu leeyahay in lagu soo cadeeyo oo dambi loogu soo oogo, laakiin hadda mudo bil ah ayuu xidhan yahay, maantana rumaan dambe ayaa dib loo celiyey, waxa aan leeyahay wixii ummaddu ka dagaalantay yaanaynu inagu isula imanin, ninkaasi hadii kiis loohayana maxkamad ha la keeno hadii kale oo aan waxba loo hayna xoriyadiisa ha loo celiyo”.

S: Suldaan Marka aad Hangashta leedahay Maxaad ugala jeedaa?

J: Waxa weeyi Xafiiskii dhabar jabinta, qoladii dhabar jabinta la odhan jiray, dee waa dadkii dadka uun iska soo qabsan jirtay, ee Adhiilaha iyo Ganacsatada intay meesha ku xidhaan oo marka ay waxoogaa ka shubtaan ayay iska fasixi jireen.

Qoladan CID-da waxa aan leeyahay cidii hadaan 48 saacadood aad haysaan oo aad wax cadayn ah ku keeni waydaan, tuhun badan ayaa imanaya, dee South Afrika iyo Dimuqraadiyadi ismay lahayn, hada waxa aad moodaa xeerkii iyo shuruucdii dalka u taalay la jabinayo oo meel lagaga dhacayo oo qofku xoriyadiisii meel lagaga dhacayo.

S: Markaa Somaliland maxay dhaxal siin kartaa hadii talaabooyinka noocaas ahi ay sii socdaan oo dadkii la xidhayo iyada oo aan maxkamad la soo taagin oo xabsi uun lagu hayo?

J: Waxa ay ku keeni kartaa dib u curasho dambe oo SNM dib isku soo urursato ayay ku keeni kartaa.

S: Suldaan sida aad la socoto Madaxweyne Siilaanyo waxa uu u magacaabay 5 wasiir qaabka loola hadlayo Somalia iyada oo laga duulayo qodobadii shirkii London, arintaa Madaxweynuhu ku dhawaaqay sidaad u aragtaa?

J: Anigu waxa aan odhan lahaa taladaasi waa mid Somaliland dhex taala, maaha golaha xukuumada iyo golaha Wakiilada iyo golaha Guurtida iyo bulshada reer Somaliland ee Siyaasiyiinta ah ee wax garadka ah inay xaajo ay isla lafa gureen la dhigo, jaamacadaha rag aqoon ku leh siyaasadaha ayaa jira, waxan siyaasada lagu yidhaahdo waa Kuliyad ay leedahay oo lagu takhasuso.

S: Markaa sida hadalkaaga iiga muuqata shantaa Wasiir ee Madaxweynuhu u saaray wada hadalka Somalia miyaad ka biyo diidsan tahay?

J: Waan ka biyo diidsanahay, waxaan uga biyo diidanahay ayaa jirta oo waxa ay tahay shantaa Wasiir oo kaliya Somaliland waxa ay Somaliland ku noqonaysay oo ay ku soo go’aysay rag kaligood ka tashan kara maaha, waa in cid lagu xoojiyaa bulshada rayidka ah ee madaxa banaan dagdag loogu xoojiyaa oo golayaasheenan qaar laga soo guraa.

60-kii wixii inagu dhacay ayaynu maanta ku soconaa, waxa weeyi axsaabtan faraha badana waxa ay soo wadataa qaskeeda waxa aan Somaliland kula talinayaa, qalalaase in axsaabtaasi ay ku abuurto Somaliland waa in la isla ilaaliyaa.

Burburinta Somaliland waxa u aabo ah Axsaabtaasi badan, imikaba anigu horena waan u sheegay.

S: Dad badan ayaa leh markii ay maqleen 5-ta wasiir ee Madaxweynuhu u saaray wada hadalka Somalia in Wasiiradani aanay inta badan taariikhdii iyo halgankii Somaliland ay xoriyada kula soo noqotay ay xiligaasi dalka dibadaha kaga maqnaayeen, dadka dareenkaasi qabaa sideed u arki kartaa?

J: Haddii Somalia lala hadlayo, waa in naf iyo maal magdhow nala siiyo oo ah tii nalagu laayey, ta labaad waxa weeyi dadkii aqoonta u lahaa ee Boobe Yuusuf Ducaale ka midka ahaa waa nin siyaasi ah, waa nin qoraaya, waa nin taariikhdii Somaliland wax ka sheegi kara oo taaban kara xaqiiqdeeda, waxa aan leeyahay kuwa Proffesor-rada ah ee jaamacadaha wax ka dhiga dee rag baa ku jira daraasad xoogleh ku sameeyey arinta Somaliland iyo Somalia halkay ku kala tageen ee SNM ka soo dhaqaaqday ama ka curatay dee rag siyaasiyiin ah ayaa istaraatijiyadaasi dejiyey, ragaas oo dhan marka laga tago, waxa imanaya in hadhowto dhibaato inaga timaado tii 1960-kii tu ka xumi ay inagu dhacdo ayaan anigu ka baqanayaa, waar waxgarad iyo aqoonyahan iyo taariikh yahan Somalilanders dhab ah oo aan ahayn rag 70-kii dhashay oo dhawr iyo lixdankii ka dambeeyey ayaa meesha qaar ka muuqdaan waxa aan leeyahay oo aan kula talin lahaa Madaxweynaha inuu dib uga fiirsado oo uu ragii u qalmayey meesha hadii kale anigu waxa aan ku talinayaa in aan ugaba horayn doono anagu anagaa xaq u leh anaguna xaq baanu u leenahay in naloo tixgaliyo wixii nalagu dilay.




Source:Haatuf