Taajiroow Ka Xishoo Xarfaddii Ina Xoosh Xoolaha Umadda Ku Boobi
Jiray XukuumadeeynaKhayraadka Dalka Ka Xaqsoor
Maqaalkani oo 2 sheeko ka kooban,sheekada hore waxay kusaabsan tahay
ninkii taajirka ahaa qaraabadii Maxamed siyaad Barre ahaa ee
naasnuujintii uu siin jiray xukunkiisii lagu nacay iyo sheeko kale
oo kusaabsan,siyaasad xumada madaxda dalalka dunida saddexaad
taladooda hay sa,ee ka shaqeeya abuuritaanka dabaqad dhaqaale oo
cusub ama tujaar siyaasadohooda taag eerta inay naasnuujiyaan ku
dadaalaya,ee sidaas xukunkooda lagu noco oo kursiga lagaga tuu
ro,maqaalku waa mid masaal ah oo waano ama ah u nasteexeynta
shacabka Somaliland, tujaa rta dalka iyo madaxda dowladda
Somaliland,welibana aniga oo aan qofna magac dhabi doon in,a yaan
hadana cidkasta runta iyo xaqiiqada dalkiisa taala maqaalkan ugusoo
tabinayaa,waxana aan codsanayaa,inaad u fasirataan kolba sida aad
dadweyne ahaan jeclaataan
Qaybta 1aad
Waa Sheekadii Riwaayadddii la odhan jiray
“Dhado roob noqon weyday”
Waxay riwaayadaasi ka sheekeynaysay nin muddo badan faqrigu ku
raagay,kaasoo illeen Eeb be waa naxariis badanee,uu xoolo badan
siiyay,kadibna nimcadii hayn kari waayay,oo umaddii oo dhan ku wada
kibray,isaga oo xaaskiisii ka bilaabay,oo ballan furay,kadibna
shaqaalihiisii ku kibray,oo wada dhacay kuna wacad furay,hadana
dadkii waddanka deganaa oo dhan ninba si uun u dhibaateeyay,nin uu
dhoco,nin uu xidho,nin uu duudsiyo iyo nin uu dila ka yeelay,waxa la
yidhi,maalintii dambe ayuu kibirkii ula galay dad Ilaahay jecel
yahay oo qofkii il xun ku eegaba ay gacanta Eebbe ku dhaysay,waxa la
yidhi,intii aanu dabinkaas ku dhicin ayay bahdsiisii hore ee uu aad
ugu kibray hees hogo tusaalayn weyn ah wax ugu sheegtay,waana hees
qabanaysa ninkasta oo kibraba,waxat tidhi,
· Adoo dabadheer ka doogay,
· Haddaad durdurada bilowday,
· Haddaad darajiyo xil qaado,
· Daruuraha hadduu ku geeyo,
· Dushuu kaa eegayaayee,
· Ducaa la yaboohsadaa,
· Kibirka waa lagu dumaa,
· Nimcaduu kaa daadiyaaye,
· Dorraato miyaad iloowday illowday,
…………………………………. Doqonkii kibrayna muxuu ku jawaabay,sidii ay caadadu
ahayd,ee ra ga kibra ay yeeli jireen ayuu yidhi,waaryaadha anigu
xool badan ayaaan haystaa,cid kastana inay ii adeegto wey ku khasban
tahay,markaasuu heestan tiriyay
· Intaan doonida wadaayo
· Shukaantiyo diiradeedaa,
· Dabaysha xilliga la haysto
· Halkaan doonanaya maroo
· ,Anoo mowjado duljooga
· Raggaas dega xeeb saaxil
· Dareenkooda raaci maayee,
· Maxaa iga daadanaayaa
· Haddaad landta ugu sareeyo sareeyo,
Ninkaas sida xun u kibray,waxa uu ahaan jiray ayaa la yidhi,nin
shaqaale ahaan jiray oo daraw al goboladii woqooyi ka shaqayn jiray
ahaa,balse nin xariif ah ayuu ahaa,wuxuu samaystay me herado yaryar
oo koob kooban,kadibna Liisan ganacsi oo dhoofin iyo soo dejin ah
ayuu si qara aba kiil iyo awood madax weyne ah uu kaga
qaatay,wasaaraddii ganacsiga,kadibna baankii dow ladda ayaa lacag
amaah ah oo badan laga siiyay,markaasaa hadana,qandaraasyo badan
laga siiyay xafiisyadii dowladdii xilligaas,isaga oo alaabooyinka ay
u baahan tahay dowladdu usoo iibin jiray,marki uu muddo sidaas u
ganacsanayay,ayuu hadana kolba wareegto madax weyne ku sharciyaysan
jiray meelihii danta guud ahaa ee magaaladii Xamar ku yaalay,waxa la
yidhi,w aa dambe ayuu goof weyn oo galbeedka Muqdisho ahaa,waraaqo
sharciya madaxweynihii xilli gaas jiray uu kusoo siiyay,goobtiina
waxa uu ka dhisay,dhismayaal aad u waa weynaa,goobta as waxa lagu
magaaci jiray janadii Ina Xoosh ama beerii Ina Xoosh,maalin
maalmihiisii badhaadh aha uu ku ka mid ahayd,ayaa isaga oo daar
dheer dhisaya uu u yimid ninkii goofkaas sheegan jiray,waxana uu ku
yidhi,Ina Xooshoow,haddii aad dhulkaygii awood madaxweyne igaga
qaaday maanta,adduunyadu wey is bedeshaayoo,waxkastaba waa
suuragale,walaaloow hanti badan ha iska gelin,maxaayeelay,hadhoow
marka uu ina adeerkaa xukunka ka dhoco waxaan ka yaa bayaa,inaad
samri kari weydid,weliba marka ay dowlad kale dhalato,ee ay dhammaan
kugusoo qamaamaan danyartii aad sidayda u duudsiday,weliba tiiyoo
aan hogaaminayo dadkii faraha badnaa ee aad ruuxkasta u awood
sheekatay ee aad wada dhacday,kuwaasoo wakhtigaas daarahaaga hor
fadhiistaan,(taxriir),kadibna daarahaagii suuqyada waa weyn ku
yaalay,ayaa danyartii dhibanayd loo xaraashi doonaa,intaas
kadibna,hadana cashuurihii faraha badnaa ee aad dowladda kala
baxsatay iyo dayntii sida xaqdarada ah baanku kugu siiyay,ayaa lagaa
wada qaadi doonaa,maxkamad horteeda lagu weydiiyn doonaaye,inaad
maalintaas naxdinta kugu dhic doonto la waalatid,ayaan ka
baqayaaye,walaaloow dhulka qunyar ku nooloow,oo weliba fooqaagan ama
daartaadaas dheer ee qabyada ah,ninoow waxba ha isku dhibin
dhamaystirkeeda,illeen adiga ayaa badgalay oo ganacsigaagii ku milay
siyaasadihii isbedelayay, adiga ayaa inaad awood madaxweyne xoolo
umadeed ku boobto u badheedhaye,adiga ayaa raggii siyaasiyiinta ahaa
ee ficiltamayay midna u hiiliyay, midna ka hiiliyaye,adiga ayaa dhab
arka saaray ninka adeerkaa ah ee madaxweyna ahe,ee walaaloow haddii
aanad ficilada noocaasa ka noqonin,oo aanad ka toobad
keenin,raaligelina aanad ka bixinin,inta uu ina aderkaa xilka hayo
uunbaad taajir ahaan doontaa, oo aad xoolo haysan doontaaye taas
ogoow Hebeloow,oo walaaloow goofkaygan waxba hanti badan xaaraan iyo
xalaal midkaad doontaba ku keenoo ha iska gelinin,?.waxa la
yidhi,Ina Xoosh oo Caydhoobay oo Kenya dadka ku shaxaadaya ayuu nin
yaqaanay waagii hore yidhi,weligay ismaan odhanin Ina Xoolihiisa
ayaa dhammaan doono oo dib ayuu u faqriyi doonaa,waa cibro qaadasho.
balse maalintaas ay 2da nin murmayeen nin kale oo maqlayay,ayaa inta
uu ninkii goofka shee ganayay gees ula faqay ku yidhi,waaryaa hebel,
ninkan aad waaninaysid markiisii hore ayay xoolihiisu xaaraan
ahaayeen,oo asalkisuba naasnuujin madaxeed ayuu kusoo caana
maalaye,iskaga tag (tamar nimaan lahayn iyo agoonbuu ka taajiray),oo
ninkan waano iyo wax usheegisba deeqi maayaan oo, cidnabana sanadkan
hadal ka qaadan maayo oo madaxweynehii dalka xukumayay ayaa
caddaalad darradaas ku naasnuujinaya,adigana imika ayay kusoo
gaadhay,laakiin dadweynaha badankiisuba waayadanba ,caddalad darada
madaxweynaha wey ka cabanayeen oo aqalkasta oohintu wey
taalaaye,iska aamus,.oo bal marka ay xaaladuhu isbedelaan ee dantu
soo fadhiidhiso aan eegnee,afkaaga iska heyso,dabadeedna afkiiba
juuqda gabay ayay noqotay,xukunkii siyaad Barana raggii qaraabadiisa
ahaa ee kaas la midka ahaa ayaa lagu wada nacay,isagiina uu ku
khaatumo seegay,hadaba masaalkaas riwaayadda ahi waxay ku
dhamaanaysay,iyada oo ninkii taajiray ee deeqdii Eebbe siiyay ku
kibray,markii uu ku mahadnaqi waayay ee uu nin weli ah iyo nin
waranle ahba uu ku durduriyay,ayuu Eebbe u cadhooday,kadibna
faqrigii hore ayaa dib loogusoo celiyay,ugu dambayntiina wuxuu ku
calaacalay sidan( Anaa dhulka joogi waayoo daruuraha is idhi ka
dhaanso, haday ilmo iga dhacdaayoon, anigu dhabanada hayaaye,illeyn
dhado roob ma noqotee, dhalinyahay wax ku qaata tayda)
Cali Dool Axmed (Cali
Qoryoley) |
|