TANINA WAA DARXUMO KUU MAQNAYD DHEH

Waxa jira hal qabsi yidhaa hoodada iyo nasiibku laba jeer adaamaha ma hoomaayaan: Waxan uga socdaa Madaxweynaha talada dalka haya, Md. Axmed Maxamed Maxamuud, tiroba laba jeer ayuu nasiib u yeesha y in uu ina dadkiisa hoggaamiyo. Markii u horeysey Bishii August, 1984 ayaa loo doortay Guddoomiyihii  afr aad ee halgankii uu hormoodka ka ahaa uruurkii SNM. Maamulkii iyo taladii halganka iyo beelweyntii Isaaq ayeynu sanbiil ku ridnay ka dibna waxaynu gacanta ka gelin Mudane Axmed Siiraanyo. Sanadkii 1990 ayaa Sanbiilkii oo docaha iyo guntaba ka daloolshamay, oo ummaddii qarka u saarantahay kala yaac halgankiina burbur ku dhowyahay, ayaa hoggaankii lagu wareejiyey Allah ha U Naxariiste Cabdiraxman Axmed Cali. Tob an sannadood ayuu inagu qaatay halgankii qadhaadhaa ee xaq u dirirka ahaa; naf iyo maalba dadka reer Somaliland si hagar la'aan ah ayey ugu hureen; waxaynu muquuninay ciidanka Afrikada madow ugu  awoo da weynaa; waxaynu dib ugu soo laabanay magaalooyinkeenii oo dhulka lala simay oo u eg sidii  magaaloo yinkii Jarmalka ee Berlin, Bremen, Bremen-Haven; Dusseldorf, Hanover, iyo Stutgart markuu dhammaaday Dagaalkii Labaad ee Dunidu.


Muddo sannad gudihiis ah ayeynu ka guulaysannay huwantii Afweyne Siyaad Barre dalkeeniina gacanta  a yeynu ku dhignay. Bishi May 18dii 1991 waxaynu magaalada Burco kaga dhawaaqnay dib ula soo  noqosha dii Gobanimadeenii iyo Qarannimadeenii 1960kii godka madow ku dhacday. Waxa halkaa inagala  jaanqaad ay dibindaabyadii iyo dabinadii siyaasadeed ee Butrous-Butrous Ghali ee Xusni Mubaaragan maanta  leexa du siddaa daaha dabadiisa ka waday. Shiqooladii Masaaridu ugu soo gabatay UNISOM siday innoo  saamee yeen halkan kuma soo koobi karno. marxaladahaa adkaa waxaynu kaga soo gudubnay isku duubni iyo  wa da tashay; waxaynu go'aansannay in aan sinaba looga qeybgelin shirarkaa ilaa maanta isdabajooga ah ee lagu raadinayo sidii dib-u-heshiisiinii uga hanaqaadilahayd Soomaaliya. Sannadkii 2000 laba Gole ee Sharci Dejintu xeer ayey soosaareen lagula xisaabtamo ciddii ku xadgudubta jiritaanka iyo Qarannimada  Somalil and.

Bishii June 26dii 2010 doorashadii madaxtooyada ee Jamhuuriyadd Somaliland ayaa waxa ku guuleystey  Xi sbga Kulmiye oo Md. Axmed Maxamed Maxamuud muruashaxa koobaad ka ahaa. Si hagar la'aan ah ayaa dadweynuhu daafaha dalka codkoodii ugu hibeeyeen Md. Axmed Maxamed Maxamuud sidaana wuxu ku  no qday madaxweynihii Somaliland ee afraad! Shalay waxay ahayd Beelaha Dhexe oo xiligaa halganka  aqlabiy adiisa ahaa, maanta Beelihii Somaliland ka tirsanaa ayaa doonida wada saaran sidii qowmkii Nebi NUUX  Cal ayhi Salaam, sida ay suuradda Huud tilmaamayso.Hadda waxaynu aragna doonidii oo meelkale u  jihaysat ay, haddii aan mayalka loo qaban si dhakhso ah inagoo ka shidaal qaadanayna arrimahan murugsan, oo  ga ar ahaan labada Xisbi Qaran ee mucaaridka ihi kaalintooda ka soo dhalaalin, waxa la arki doonaa doontaa dhaqaaqday oo shixnaddii saarnayd ku afrogtay geedka Gob-Yarta ah hoostiisa ee ku yaal kownka  daca lkiisa sida ay tilmaameen Suuradda Saba, aayadda 16, iyo Suuradda An-Najm aayadda 14. Dheef iyo  dhad hamo ha jootee, ma laga yaaba in aynu faraqyada ka buuxsanno midhahaa laga deyriyey?


Labaatankii sannadood ee laga soo gudbey, dalkeena Somaliland waxa ka qabsoomay horumar laxaad leh oo maanta maraya heer aan dowlado la aqoonsanyahay weli ku tallaabsan. Heerkii aynu joognay oo hore loogasii ambaqaado ha joogte maxaa keenay in si hawl yar xukuumaddii ummaddu dooratay go'aansato in shirar aynu ognahay natiijada ka soo baxaysaa halka ay ku dameyneyso ka qeyb gasho? Ma waxa aynu aqbalnaa oo aynu ku doorsannaa maqaamkii, karaamadii, iyo sharaftii bulshada caalamka aynu ka  kasban nay Gobol ka mid ah dowlad u taasha wadaad Shariifka laba sekedood oo Muqdusho ku yaal tahliwaayey in maamulkiisu gaadho? Shirka Tuulada Milton Park e duleedka London ku taal, haba yaraatee Somaliland  wa xa ka khuseeya ma jirin oon ka ahayn sharaf jab. Heerkii adduunweynuhu inaga filayeymaanta waxa  dhac day nusqaan aan laga soo waasan karin kol haddii Maxamed Cabdillahi Oomaar warbaahinta ka sheegay in aynu la mid nahay budhcad Badeeda ka Qowlaysata Badweynta Hindiya iyo Gacanka Cadmeed. Wasiirka Arrimaha Debadda ee Dowlad ku sheegta wadaad Shariif wuxu ka mid ahaa Xisbiga Kulmiye, oo markii uu kicitimayey dalka shirkii DJibuuti uga socday kooxaha ku hirdamaya koonfur Soomaaliya waxa ambabixiyey Xisbiga Kulmiye siduu sheegay oo waxay ahayd talo la isla ogaa.


Mabda'iyan lama diidana in la is horfadhiista dowlad koonfuri leedahay oo shacbiga dalkaasi soo doortay oo heshiis ku yihiin, ka dib marka ay qiraan in ay Somaliland tahay Qaran jira, hortoodna jiray iyagoon  ma daxbannaaniba helin; waa ta labaad marka ay Soomaali koonfureed qirto in aan xaq sharciyeed u leeyahay dib-ula-noqoshada dowladnimadii aan lixdankii ula tegay; waa ta seddexaad wa in ay qiraan in Somaliland qarannimadeeda iyo madaxbannaanideeda midna Soomaali koonfureed marti looga ahayn. Hadday  Shuruu daha ka soo baxaan, marka ha la is weydiiyo in iyagana wax lala qabto.


Waxa ku soo gebagebeynaa waxa war cad ummadda reer Somaliland gudo iyo dibedba ka sugayaan  Xuku umadda talada dalka heysa waxa xilligan ku kalifey in shir lagu gorfaynayo dib-u-heshiisiinta Walaweyn. Sidan howsha yar ee Xukuumadda Somaliland u dhex dabaalatay iyo sumcad xumada ka soo hoyatay  taf siirkeeda waxaynu ka sugi cidda talada dalka maanta haysa.

Waxaynu aragnaa hadhaagii Afweyne Siyaad Barre oo tan iyo Caabud waaq isu habr wacday, Argagixisa dii soo hoggaamiyey oo wadaad Shariif iyo Xulufadiisii hub noocyo badan ugu deeqday, Ciidankii Qaranka weerar lagu soo qaaday oo askarteenii halkaa ku nafwaayeen. Faroole iyo reer majeerteeniya waa  wada da halaqu Somaliland u soo maro e bal hadda wada shaqaynta xukuumadda Somaliland sheegtay e ka  dha xayso ummadda ha loo shego.Wallee xaalkeenu waa TANINA WAA DARXUMO INOO MAQNAYD OO HADDA KOWSATAY!!!