WAR-SAXAAFADEED
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, Mudane Axmed Maxamed Silaanyo,
waxa uu xeer Madaxweyne oo summadeedu tahayJSL/M/XERM/249-4859/062017uu
ku aas-aa say dhismaha wakaaladda horumarinta xabkaha iyo faleenka ee
Jamhuuriyadda Somalila nd, kuna magacaabay Maareeye iyo Maareeye ku
xigeenka Wakaaladda Xabkaha iyo Fal eenka.
Madaxweynuhu:
Markuu Arkay:Qodobbada 90aad iyo 113aad ee Dastuurka Jamhuuriyadda
Somaliland iy o Qodobka 63(3) ee Xeerka Kala Xadaynta Nidaamka
Xukuumadda iyo Hay’adaha Mad axa Bannaan ee Xeer Lr. 71/2015;
Markuu Arkay:In khayraadka dabiiciga ah ee xabkaha iyo faleenka
dalku kaalin mug leh ka qaadan karto horumarinta dhaqaalaha dalka;
Markuu Garwaaqsaday:In ay waajib tahay in Xukuumaddu kaalin weyn ka
qaadato dary eelka iyo horumarinta khayraadka xabkaha iyo faleenka,
si looga badbaadiyo saamay nta ay ku keeni karto isbeddelada
dabiiciga ah ee cimillada iyo abaaruhu;
Markuu Garwaaqsaday:In ay Xukuumaddu hormuud ka tahay dhiiri-gelinta
iyo horumari nta iskaashatooyinka wax soo saarka iyo ka ganacsiga
xabkaha iyo faleenka, si kor loo gu qaado dhaqaalaha bulshada;
Markuu Xaqiiqsaday:In loo baahan yahay in la abuuro fursadaha
suuq-geynta xabkaha iyo faleenka, si kor loogu qaado ka ganacsiga
khayraadka xabkaha iyo faleenka dalka;
Markuu Hubsaday:In Qaranku u baahan-yahay hay'ad dawladeed oo si
gaar ah ugu xil-saaran horumarinta iyo ka ganacsiga khayraadka
xabkaha iyo faleenka dalka;
Markuu Si Xeel Dheer:Ula tashaday dadweynaha iyo laamaha dawladeed
ee ay khuse yso;
Wuxuu Soo Saaray;
Xeerkan oo lagu aasaasayoWakaaladda Horumarinta Xabkaha iyo
Faleenkaee Jamhuuriyadda Somaliland.
Qodobka 1aad
Dhismaha Wakaaladda
1)Waxa halkan lagu Aasaasay Wakaaladda Horumarinta Khayraadka
Xabkaha iyo Faleenka oo yeelanaysa jiritaan qaanuuni ah, isla
markaana u madax-bannaan hawleheeda shaqo iyo maaliyadeed, iyada oo
u gudanaysa xilkeeda si waafaqsan dastuurka, xeerarka iyo
siyaasadaha dalka.
2)Wakaaladda Horumarinta Xabkaha iyo Faleenku waxay hoos tagi
doontaa Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashiga Caalamiga ah oo ku
yeelan doonta awoodaha ay ka mid yihiin:
a)Kormeerka iyo dabagalka sida: Helidda war-bixinnada shaqada,
maaliyadda, iyo u gudbinta Xukuumadda Dhexe odoraska
sannad-miisaaniyadeedka Wakaaladda, ka dib marka ay masuuliyiinta
Wakaaladdu u soo gudbiso.
b)Ka taakulaynta Wakaaladda diyaarinta qorshayaasha, siyaasadaha iyo
kor u qaadidda xirfadaha iyo aqoonta hawl-wadeennada Wakaaladda.
Qodobka 2aad
Xilka iyo Waajibaadka Wakaaladda
Xilka iyo waajibaadka Wakaaladda Horumarinta Xabkaha iyo Faleenka
waxa ka mid ah:
1)Dhaqan-gelinta siyaasadaha iyo mashaariicda horumarineed ee
Xukuumadda ee lagu horumarinayo khayraadka xabkaha iyo faleenka
dalka.
2)Dejinta qorshayaasha iyo halbeegyada shaqo ee Wakaaladda, si
waafaqsan qorshaha iyo barnaamijyada guud ee Xukuumadda.
3)Dejinta qorshayaal iyo cilmi-baadhis lagama maarmaan u ah
horumarinta iyo ka faa'iidaysiga khayraadka dabiiciga ah ee xabkaha
iyo faleenka dalka, iyada oo loo eegayo horumarinta xaga wax soo
saarka, ka ganacsiga iyo suuq-gaynta.
4)Ku dhiiri-gelinta beeralayda iyo iskaashatooyinka wax soo saarka
iyo horumarinta xabkaha iyo faleenka oo ku dhisan nidaam casriyeysan.
5)Dhismaha iyo abaabulka iskaashatooyinka ka ganacsiga khayraadka
xabkaha iyo faleenka.
6)Ka hawl-gelidda iyo abuuridda suuqyada ganacsiga xabkaha iyo
faleenka ee dalka gudihiisa iyo dibeddiisaba.
7)Diyaarinta iyo u soo bandhigidda Xukuumadda qorshayaasha
horumarinta ganacsiga xabkaha iyo faleenka dalka.
8)Diyaarinta iyo fulinta tallaabo kasta oo kale oo looga
gol-leeyahay xaqiijinta ka faa'iidaysiga xabkaha, si loo hir-geliyo
loona gaadho hiigsiga Xukuumadda ee koboca dhaqaalaha dalka.
9)Fulinta hawlaha kale ee Xeerka Dhismaha Wakaaladda iyo Xeerarka
kale ee khuseeya ee awoodda siinaya Wakaaladda.
Qodobka 3aad
Maamulka iyo Qaab-dhismeedka
1)Wakaaladdu waxay yeelanaysaa Maareeye iyo Maareeye Ku-xigeen uu
magacaabo M adaxweynuhu, ka dib marka uu la tashado Wasiirka
Wasaaradda Ganacsiga iyo Maal gashiga Caalamiga ah.
2)Qaab-dhismeedka iyo Awoodaha Wakaaladda, Xilka iyo Waajibaadka
Maareeyaha, Ma areeye Ku-xigeenka Wakaaladda iyo waxyaabaha kale ee
lagama maarmaanka u ah, wa xa lagu faah-faahin doonaa Xeerka Dhismaha
Wakaaladda, si waafaqsan Qodobka 122a ad ee Dastuurka iyo Qodobbada
64aad illaa 68aad ee Xeerka Kala Xadaynta Nidaamka Xukuumadda iyo
Hay’adaha Madaxa Bannaan ee Xeer Lr. 71/2015.
Magacaabida Maareeyaha iyo Maareeye ku xigeenka
ØMadaxweynuhu:
Markuu Arkay:Qodobka 90aad, Faqradiisa 3aad, Xarafka (kh) ee
Dastuurka Jamhuuriy adda Somaliland;
Markuu Tixgeliyey:Ahmiyadda ay Wakaaladda Xabkaha iyo Faleenku ee
Jamhuuriyadda Somaliland u leedahay dhismaha iyo horumarinta
Qaranka;
Markuu Arkay:In baahi loo qabo magacaabidda jagada Maareeyaha iyo
Maareeye ku xigeenka Wakaaladda Xabkaha iyo Faleenka ee
Jamhuuriyadda Somaliland;
Markuu Ka Fiirsaday:Kartidooda, aqoontooda iyo hufnaantooda shaqo;
Markuu ku Qancay:In ay hanan karaan xilalkan loo magacaabay;
Wuxuu go’aansaday
In Mudane, Cabdillaahi Maxamed Jaamac (Caray), laga bilaabo
taariikhda maanta uu ah aado Maareeyaha Wakaaladda Xabkaha iyo
Faleenka ee Jamhuuriyadda Somaliland.
In Mudane, Axmed Maxamed Xasan (Baradho), laga bilaabo taariikhda
maanta uu ahaado Maareeye Ku-xigeenka Wakaaladda Xabkaha iyo
Faleenka ee Jamhuuriyadda Somaliland.
ALLAA MAHAD LEH
Naasir Yuusuf Daahir
Agaasimaha Saxaafadda Madaxtooyada JSL, ahna
Ku simaha Af-hayeenka.
|