WAR-SAXAAFADEED

Jamhuuriyadda Somaliland waxay si weyn ula socotaa in Xukuumadda ka talisa Villa Somalia oo uu ugu horreeyo M/weyne Xasan Shiikh Maxamuud ay si toos ah iyo si dadbanba gacan ta ugula jiraan arrimo ka dhan ah nabadda, wada jirka, horumarka, dhaqaalaha iyo siyaas adda Qaranka Somaliland.

Waxaannu ognahay in ay soo abaabulaan kooxo ay ugu talo-galeen inay khal-khal geliyaan nabadda iyo deganaanshaha Somaliland, isla markaana ay carqaladeeyaan tallaabo kasta oo uu Qaranka JSL xagga wanaagsan u qaado.

Dawladda Somaliland waxay si cad u cambaaraynaysaa hadalkii Riyada iyo Indha-adayga a haa ee ka soo yeedhay Xasan Shiikh 21/9/2016 ee uu kaga hadlay in Xukuumaddiisu aana y waxba kala socon heshiishka ay Shirkadda DP World ku maalgelinayso kuna casriyeynay so Dekedda Berebera kaasoo ay 05/9/2016 kala sexeexdeen Jam. Somaliland iyo Dawladda Midowga Imaaraadka Carabta (UAE) oo ay wakiil uga tahay Dubai.

M/weyne Xasan Shiikh waxaanu leenahay: “Jam. Somaliland oo ah Qaran ka madax banna an dalkii la isu odhan jiray Soomaaliya, ayaa Xukuumaddiisa oo ku fadhida codka iyo kalso onida shacabka u igmaday inay gasho oo ay sexeexdo heshiiskan Caalamiga ah. Sidaa dart eed, Heshiiska Maalgashiga Dekedda Berbera maaha mid adiga laguu daba fadhiisanayo,am a aad wax ka bedeli karto ama ay meeli uga bannaan tahay adiga iyo Xukuumadaada too na.”

Sidoo kale, Dawladda Somaliland waxay si adag u cambaaraynaysaa hadallada xaqiiqada ka fog ee ka soo yeedhay Madaxweynaha Xukuumadda Soomaaliya ee uu ku sheegay in Dekedda Berbera ay tahay hanti ay leeyihiin waxa uu ugu yeedhay ‘Qaran Soomaaliyeed iyo Ummad Soomaaliyeed’. Hadalladani waxay markhaati cad u yihiin fara gelinta qaawan ee joogtada ah ee ay Xukuumadda ka talisa Villa Somalia ku hawso dalka, dadka iyo danaha Jamhuuriyadda Somaliland.

M/weyne Xasan Shiikh waxaanu mar kale leenahay: “Hanti uu leeyahay Qaran Soomaaliye ed ama ay Ummad Soomaaliyeed wada leeyihiin waxa ugu dambaysay Jan. 1991, burburkii Xukuumaddii dhibka laga dhaxlay. Haddii Soomaalidu xisaabtantana cidda ay hantidii Soo maali ka dhaxaysay ku maqan yihiin ee daalaca loo raacayo waa adiga. Hadalkan aad Dek edda Berbera ku sheegtay hanti Soomaaliyeedna wuxuu la mid yahay fikirkii male-awaalka ahaa ee lagu hungoobay ee SOOMAALI WEYN???!!!

Dekedda Berbera maaha hanti uu leeyahay Qaran Soomaaliyeed ama ka dhaxaysa Ummad Soomaaliyeed. Berbera waxa leh aayaheeda iyo hurumarkeedana ka talin kara Dawladda iyo Shacabka Jam. Somaliland.”

Jam. Somaliland waxay Xukuumadda Muqdisho uga digaysaa fara gelinta, sheegashada iyo dacaayadaha raqiiska ee ay isku maaweelinayaan. Waxaanu idiinka digaynaa in aydaan ma rnaba ku mashquulin arrimaha dalkayaga, waayo Jam. Somaliland waa Qaran ku guulaystay inuu dadkiisa u horseedo Nabad, Degenaansho, Horumar, Dimuqraadiyad iyo Dawlad Wana ag. Xukuumadda Muqdisho waxaanu leenahay ka kora riyada aad ku nooshihiin oo runta u soo noqda!! Ka taliya aayaha ummaddiina iyo sidii aad dadkiina iyo dalkiina Nabad iyo Dege naansho aad ugu samayn lahaydeen.

Dimuqraadiyadda iyo Doorashooyinka Somaliland:

Jam. Somaliland waa dal madax bannaan oo aan sinaba uga mid ahayn maamul goboleedy ada la doonayo in lagu middeyo waxa loogu yeedho Nidaamka Federaalka. Jiritaanka Jamhu uriyadda Somaliland maaha wax ku dhisan riyo iyo dhalanteed, balse waa mid ka turjumay sa xaqiiqada dhabta ah iyo go’aanka ay qaateen shacbi-weynahayagu. Sidaa darteed, wax aa mudan in la ixtiraamo xaqa aayo ka tashiga iyo rabitaanka Shacbiga Somaliland.

Dhinaca kale, ummadda Somaliland waxaa matala oo kaliya, kana mas'uul ah Madaxweyne iyo Gole Baarlamaan oo aan cidi shacabkaya u doorin balse ay iyagu si xor iyo xalaal ah u doorteen. Dalka iyo dadka Somaliland ma meteli karaan shaqsiyaad danaystayaal ah oo hudheellada iyo xaafadaha Muqdisho laga soo ururiyey. Waa gef, maan-gad iyo meel ka dhac qaawan in magaca Qarankayaga loo cumaamado cid aan haysan kalsoonida iyo codka shacbi weynaha oo aanay iyagu hawl u diran.

Somaliland waa dal muddo dheer ku naaloonayey nabadgelyo, degenaansho iyo dimuqraadi yad taam ah oo ku abtirsata nidaamka soo jireenka ah ee ummaddayadu ay dhaqanka u le eyihiin kaasoo ah wada-tashi, is qancin, isu-tunaasul iyo talo-wadaag. Shacabka iyo Dawla dda Somaliland cidina uma yeedhiso sida ay doonayaan iyo waxa ay yeelayaan. Anaga aya a leh go’aaminta halka ay ku jiraan danaha iyo maslaxadaha ummaddayadu.

Sidaa darteed, Dawladda iyo Shacabka Somaliland waxay si cad ugu sheegayaan Xukuuma dda Xasan Shiikh in aanay soo fara gelin arrimaha Doorashooyinkayaga. Somaliland idiinka ma baahna taageero, talo iyo tusaale midnaba: “Tiisaba Daryeelaa, tu kalena ku dara!!”

Colaado sokeeye, Cadaalad daro iyo Caqli gurracani waa arrimaha Soomaali kala irdheeyey ee dhex dhigay aafada, aramida iyo utunta. Sidaa darteed, Jamhuuriyadda Somaliland wax ay u aragtaa in danta iyo maslaxadda Ummadda ku hadasha Afka-Soomaaliga ee ku dhaq an Geeska Africa ay ku jirto xasarad la’aan, is xaq dhowr iyo in lagu wada noolaado nabad, niyad sami iyo deris wanaag. Hore ayaa loo yidhi “Belo daaman la qabto ayey leedahay ee dabo la qabto maleh’’. Dawladda Somaliland waxay ka digaysaa in dib loo huriyo colaado uu dhiig ku daato iyo dadka dhibaato la dhex-dhigo.

Guntii iyo geba-gabadii, Jam. Somaliland waxay ugu baaqaysaa Xukuumadda Muqdisho inay xil iska saaraan xal u helida dhibaatooyinka muddada rubuc qarniga ka badan hadheeyey dhulkooda. Dawladda Somaliland marnaba u dulqaadan mayso farogelinta aad ku haysaan ciidayada iyo jiritaanka Qarankayaga. Xaqa aayo-ka tashiga dadkayaga iyo Xurmada Mad ax bannaanida dalkayaga cidina kuma xad gudbi karto. Xuquuqda aasaasiga ah iyo Xuduu daha Jamhuuriyada Somaliland waa lama taabtaan, ummaddayaduna waxay mar kale diy aar u yihiin in ay nafta u huraan difaaca dhulkooda hooyo.
 

ALLAA MAHAD LEH

Xuseen Aadan Cige (Xuseen Deyr)

Af-hayeenka Madaxtooyada JSL.